Tahta baskı sanatı kumaşla buluşuyor , 600 yıllık sanat Midyat'ta yaşatılıyor

Mardin'in Midyat ilçesinde, unutulmaya yüz tutan ve geçmişi 600 yıl öncesine dayanan tahta baskıcılık sanatı kadınların elinde yaşatılıyor.

Midyat'ta düzenlenen kursta hünerli eller, yüzyıllardır yoğun olarak yapılan tahta baskıları kumaşla buluşturuyor. Midyat Kadınları Sosyal Yardımlaşma Ve Dayanışma Derneği'nin, Avrupa Birliği, Gençlik Servisi Merkezi Derneği ve Uçan Süpürge Vakfı işbirliğiyle hayata geçirdiği 25 bin Euro destekli "Midyatlı kadınlar kültürler arası diyalog için buluşuyor ve Midyatlı kadınlar için el ele" projesi kapsamında, meslek sahibi olmayan kadınları çalışma hayatına kazandırıyor.

Düzenlenen geleneksel tahta baskı kursunda, Midyat kültürünü yansıtan Tavus Kuşu, Şahmeran, bereket damlası gibi kültürel figürler kumaşlara yansıtılarak, gelecek nesillere aktarıyor. Ihlamur ağacından yapılan geometrik desenli tahta kalıplar, doğal boyaya batırıldıktan sonra kumaşın üzerine elle basılıyor. Tahta kalıplar zamanla taşa benzediği için bu teknik Midyat'ta taş baskı olarak da adlandırılıyor. Tahta baskı kursuna, üniversite öğrencilerinden ev hanımlarına 15 kadın katılıyor.

Kurstan faydalanan kursiyerler; perde, yazma, kırlent, bez çanta ve kıyafetin yanı sıra sehpa ile masa örtüsü gibi birçok ürün tasarlıyor. Kaybolmaya yüz tutmuş el sanatını öğrenmek isteyen 15 kadına bir ay süreyle 'unutulan kültürel değerler atölye çalışması kapsamında tahta baskıcılık sanatının tüm detayları öğretilecek.

Kadın kursiyerlerin hem el becerilerinin geliştirmesi ve bir meslek öğrenmesi hemde bu sanatın kaybolmasının önüne geçilerek, yapılan ürünlerin satışının yapılarak kadınların ekonomik olarak desteklenmesi amaçlanıyor. Ayrıca, kursiyerler yakaladıkları uyum sayesinde kurstan sonraki zamanlarından birlikte hoşça vakit geçirip, halay çekiyorlar.

"KAYBOLMAYA YÜZ TUTMUŞ SANATIMIZI YAŞATMAK İSTİYORUZ"

Midyat Kadınları Sosyal Yardımlaşma Ve Dayanışma Derneği Başkanı Vesile Aslan Alkan, "Midyat'a ait olan ve kaybolmaya yüz tutmuş sanatımız olan kumaşa tahta baskı yani baskı sanatını yaşatmaktır. Bu baskı sanatını bu kadınlarımızı öğreterek bunların hem kadınlarımızın ayakları üzerinde durmasını sağlamak, maddi kazanç elde etmelerini sağlamak, hem de bir yandan da Midyat'ın kültürünü yansıtan bu sanatı, yine Midyat Mardin kültürünü ait olan Tavus kuşu, Şahmeran, Bereket Damlası gibi kültürel figürlerimizi baskı olarak kullanıp bunları da yaşatıp gelecek nesillerimize aktarmak istiyoruz, gençlerimize aktarmak istiyoruz. Ve böylece bu kaybolmaya yüz tutmuş kültürümüzü yaşatmak istiyoruz. Gelen kadınlarımız bu mesleği öğrenip maddi kazanç elde edecekler, aynı zamanda meslek öğrenecekler ve bu meslekle de isterlerse kendi işyerlerini açabilecekler, isterlerse bu hediyelik eşya şeklinde de bunu istedikleri ürünleri yapıp satabilecekler. Gelen kadınlarımızın hemen hemen hepsi mesleği öğrendi." dedi.

"EL İŞLERİNE MERAKIM VAR, BUNU GELİŞTİRMEK İSTEDİM"

Kursiyer Dilan Kıraç, "El sanatları üzerine çalışmalar gerçekleştiriyoruz. Kumaşlar üzerine, çantalar üzerine, farklı kumaşlar üzerine motifler baskılıyoruz. Bu motiflerimiz Şahmeran, Tavus kuşu ve çiçekler üzerine oluyor genellikle. Yani amacımız özellikle Midyat özelinde açılmış bu projede kadınların gelip bu baskıları yapması, bir sosyal etkinliğe katılması. Ben kursun çok faydasını gördüm. Zaten el işlerine merakım var. Bu yüzden hani gelip geliştirmek istedim. boyalarla uğraşıyoruz burada. Baskı sanatını öğreniyoruz. Hani bu yüzden faydası olduğunu söyleyebilirim. Buraya gelen arkadaşlarımız  açısından da aynı şeyi söyleyebilirim. Sonrasında özellikle Midyat ile ilgili yerel motifler baskılandığı için bu ilerde satışa vesaire de döndürmek isteyenler varsa bunu gerçekleştirebilirler." dedi.

"ESKİDEN SÜRYANİLER YAPARDI, ŞİMDİ BİZ HAYATA DÖNDÜRDÜK"

Kursiyer Dilfürüs Aslan, "Biz buraya kursa geliyoruz. Unutulmaya yüz tutmuş baskı kültürümüzü yeniden hayata geçirmek istiyoruz. Eskiden bunu Süryaniler yapardı. Şimdi biz de tekrar hayata döndürdük. Çanta yapıyoruz, kumaş yapıyoruz, bunları dileyen turistlere satabiliyor. Tavus kuşu olsun, Şahmeran olsun. Üstümdekini de annemle beraber yaptık, ilk örneğimiz. kendinizi burada geliştirip daha iyi sanatlar çıkarmaya için geleceğiz inşallah." dedi.

Kursiyer Vildanur Direkçi, "Bu kurstan deneyimlerim yeni şeyler öğrenmek oldu. yeni kültürleri tanımak oldu. Masa örtüsü, şal gibi şeylere baskılar yaptık. Bu Mardin Midyat kültürüne özgü bir şeydir ve unutulmaya yüz tutmuş bir kültürdür. ve Bize yeni nesillere aktarmak için bu şekilde katılım sağladık" dedi.