Yaygın vücut ağrılarınızın nedeni D Vitamini eksikliği olabilir!

D vitaminini doğal yollardan her gün en az 30 dakika, saat 10:00-15:00 arasında güneşlenme yapılması ile alabilirsiniz. Çıplak tenin direkt olarak güneşi görmesi gerekir. UVB ışınları camdan veya giysilerden geçemezler. Vücudun yüz ve el ayalarını içeren en az % 8’lik bölümünün güneş alması yeterlidir. Cilt koruyucu kremler sürülmesi UVB’ nin alınmasını engellediğinden D vitamini sentezlenemez. Yani kişi güneşlense bile vücutta D vitamini oluşmaz. Bu dönemlerde; kapalı ortamlarda yaşayanlar, güneş görmeyenler, böbrek-karaciğer yetersizliği olanlar, yaşlılar, kilo problemi yaşayanlar, ilk 1 yıl anne sütü almayan ve güneşlenme yapılmayan bebeklerde D vitamini eksikliği görülür.

 D vitamini eksikliğinde; vücut kalsiyum dengesi bozulacağından kemiklerdeki kalsiyum kana geçer ve kemikler zayıflar. Kırık oluşma riski artar. Kas gücü azalır. Yürüme, merdiven inip-çıkma zorlaşır. Dengede bozulma olup, düşme riski artar. Yorgunluk olur. Yaygın vücut ağrıları oluşur. Depresyona eğilim artar. Unutkanlık olabilir. Kemik erimesi ve kemiklerde kırılmaya yol açarak sakatlığa neden olabilir. Bu nedenle doğal D vitamini kaynağı olan güneşten yararlanamadığımız dönemlerde sofranızdan yumurta sarısı, karaciğer, yağlı balıklar, tereyağı ve D vitamini destekli sütleri eksik etmeyin.

Yaygın vücut ağrılarınızın nedeni D Vitamini eksikliği olabilir!

Sırt omurları, kalça, ayak ve bazen de kaburgalar en çok ağrıyan kemiklerdir. Tam istirahatta ağrı olmaz. İleri dönemlerde kemiklerde eğrilik ve çarpıklıklar ortaya çıkabilir. Kan kalsiyum seviyesinde azalma olduğunda kas kasılmaları, kramplar görülür. Kemik ve kas güçsüzlüğü nedeniyle hastalar paytak paytak (ördekvari) yürürler, merdiven inip çıkamaz duruma gelirler. Yorgunluk hissederler, yaygın vücut ağrıları (inatçı kas iskelet ağrıları) olur, kemiklerde kırıklar ortaya çıkar. Yaşlılarda görülen D vitamini eksikliği dengede bozulmaya, kas gücünde azalmaya yol açtığı için düşme artar ve kemiklerde özellikle kalçada kırık oluşabilir. Yürüme, hareket etme kabiliyeti azalır. Demans, hafıza kaybı olabilir, kas krampları, özellikle elde ve bacaklarda kas kasılmaları sık görülür. İnatçı kas iskelet ağrıları olur. Enfeksiyon riski artabilir, sık sık hastalanabilirler.

D Vitamini eksikliği en çok kimlerde ve neden görülür?

• Yaşlılarda (70 yaşından sonra)
• Deride renk değişikliği artmış olanlarda
• Şişmanlar-obezlerde
• Güneşlenirken devamlı cilt koruyucu krem kullananlarda
• Kapalı giyim ile dolaşanlarda (el ve yüzde kapalı olanlar daha çok risk altına)
• Devamlı kapalı ortamlarda çalışanlar/bulunanlarda
• Beslenme bozukluğu olanlarda
• Bağırsakta emilim bozukluğu olanlarda
• Böbrek ve karaciğer yetersizliği olanlarda
• Antikonvülsan (sara ilacı),
• Kortizon kullananlar
• AIDS hastalarında görülür.

Ayrıca hamilelik ve emzirme döneminde de beslenme bozuksa, güneşlenme yapılmamışsa dikkatli olmak gerekir.

Bağışıklık sistemi için çok önemli

D vitamini, vücutta başta kemikler olmak üzere pek çok önemli fonksiyonda rol almaktadır. Diyetle alınan kalsiyum ve fosforun bağırsaklardan emilmesini sağlamaktadır. Vücuttaki kalsiyum ve fosfor dengesini sağlarken, kemik erimesine yol açan paratiroid hormonun salgılanmasını önlemektedir. Kemik ve kasların sağlığı için gerekli olan D vitamininin bağışıklık sistemine olumlu etkisi olduğu bilinmektedir. Bunların yanı sıra hipertansiyon, kalp hastalıkları, bazı kanser türleri ve bağışıklık sistemi ile ilgili hastalıklara karşı koruyucu etki de göstermektedir.

D vitamini eksikliği anne adaylarının sağlığını da olumsuz etkileyebilir

Hamilelik döneminde anne adayının yanı sıra bebeğin sağlığı açısından da D vitamini kullanımına önem verilmesi gerekmektedir. D vitamini eksikliğinde annede “gebelik zehirlenmesi” denilen preeklamsi/ eklamsi riskinde artış yaşanırken gebelik şekeri ve kemik erimesi de gözlenmektedir. Gebelik sırasında D vitamini eksikliği ayrıca kalsiyum emiliminde azalmaya neden olurken; yetersiz kilo alımı, halsizlik, yorgunluk, kas ve kemik ağrıları gibi şikâyetlerin yaşanmasına yol açmaktadır. D vitamin seviyesi düşük olan annelerde sezaryen yoluyla doğum daha fazla yaşanmaktadır. Anne adayına uygulanacak D vitamini desteğine gebeliğin 12. haftasından itibaren başlanması gerekmektedir. Gebelik sürecinde devam etmesi gereken D vitamini desteğinin emzirme döneminin 6. ayına kadar sürdürülmesi önemlidir.

D vitamini eksikliği bebekte kalıcı etkiler yaratabilir

Anne karnındaki bebek kalsiyum ihtiyacını anneden karşılamaktadır. Annenin gebelikte ve emzirme döneminde normal kalsiyum dengesi için D vitamini düzeyinin yeterli olması gerekmektedir. D vitamini eksikliği olan annelerden doğan bebeklerde düşük doğum ağırlığı, kemiklerde yumuşama ve zayıflamaya bağlı şekil bozuklukları gözükmektedir. Bunların yanında bebeğin bıngıldağının büyük olması, geç kapanması ya da kapanmaması, kaslarda zayıflık ve diş çıkmasında gecikmeler sık karşılaşılan durumlar arasında yer almaktadır. Gebelikte D vitamini yetmezliğinin yenidoğan bebek üzerindeki etkileri kalıcı olabilmektedir. Bu etkiler doğumdan sonra verilecek D vitamini desteği ile tam olarak düzeltilemeyebilir. Bu durum özellikle beyin ve bağışıklık sistemi gelişiminde önemlidir.

Ayrıca Çocuklarda görülen D vitamini eksikliği geleceklerini olumsuz yönde etkiliyor!

Süt çocuklarında D vitamini eksikliğinin bulguları çocuk 2 aylık iken ortaya çıkar. Gece huzursuzlukları, aşırı terleme, renk solukluğu, iştahsızlık, isteksizlik ilk belirtilerdir. Bronşit, zatürre ve kas kramplarına eğilim vardır. İskelette ilk önce kafatasında yumuşama, kaburgaların kemik, kıkırdak birleşim yerlerinde şişlikler görülür. Zamanla göğüs alt bölümü çan şeklinde genişler. Kaburgalar kolayca kırılır. Süt dişleri ufalanır. Kafatasında biçim bozuklukları, sırtta kamburluk, 0 veya X şeklinde bacaklar oluşur. Kaslarda genel bir güçsüzlük vardır. Yürümede gecikme ve ördekvari yürüme görülür. Tedavi edilmeyen çocuklarda boy uzaması olmaz.

En ekonomik D vitamini güneş ışınlarında

En ekonomik ve en önemli D vitamini kaynağının güneş olduğu unutulmamalıdır. Güneşli bir ortamda en az 30 dakika kadar yürünmesi günlük D vitamini eksikliğini gidermek için yeterlidir. Gerekli güneş ışığı miktarı, kişinin yaşı, deri rengi ya da güneşlenme süresine göre değişmektedir. D vitaminin deride yapımı, ilerleyen yaşla birlikte giderek azalmaktadır. Deri rengi koyu olan kişilerde, yeterli D vitamininin deride oluşması için, özellikle kış aylarında uzun süreli gün ışığına gereksinim vardır.

D vitamini eksikliği yaşamamak için sağlıklı beslenin

Güneşin az olduğu bu aylarda D vitamini eksikliği yaşamamak adına beslenme düzenine özen gösterilmelidir. Yağ bakımından imkanlar dahilinde  balık tüketilmelidir. Bunun yanı sıra süt, süt ürünleri ve yumurtanın da beslenme düzenine eklenmesi gerekmektedir.  Bitkilerde ise maydanoz, ısırgan otu ve yoncada D vitamini bulunmaktadır. Beslenmeyle vücudun D vitamini ihtiyacının %15-20’sinin karşılandığı unutulmamalıdır. Kış aylarında mümkün olduğunca güneşlenmek ve yetersiz olduğu durumlarda doktor kontrolünde D vitamini desteği almak gerekir.

D vitamini alımını arttırmak için…

Özellikle güneşin yüzünü az gösterdiği sonbahar ve kış aylarında güneşlenme süresini uzun tutmak gerekmektedir. Soğuktan korunmak için evde camın arkasında ya da otomobilde güneşlenmek D vitamini oluşumu için gerekli UVB ışınlarının alınmasını engellediği için bir faydası olmamaktadır. D vitamini alımını engelleyen birçok faktör bulunmaktadır;

• D vitamini için gerekli olan güneşin UVB ışınları, kış aylarında giderek daha az ulaşmaya başlar. Günlerin kısalmaya başlaması ve vücudun büyük kısmının giysilerle kapatılıyor olması da D vitamini açısından dezavantajdır.
• Hava kirliliği güneşin UVB ışınlarını tutarak D vitamini üretimine engel oluşturabilmektedir.
• D vitamini üretiminde kilit rol oynayan karaciğer veya böbreklerde ortaya çıkan rahatsızlıklar D vitamini eksikliğine yol açabilir.
• Sigara kullanımı, yeterli ve dengeli beslenmemek, alınan bazı ilaçlar D vitamini üretimini engelleyebilir
• Bağırsaklarda emilen D vitaminin, ister yiyeceklerden ister takviye şeklinde ilaçlardan emilmesini ve vücuda geçmesini önleyen Çölyak hastalığı gibi sindirim hastalıkları D vitamini eksikliğine sebep olabilir.

20 faktörlü ve üstü güneş koruyucular deride D vitamini oluşumunu azaltır ya da tamamen engellemektedir.

Peki; D Vitamini, hangi hastalıklardan koruyor!

• Tip 1 diyabet riskini azaltır.
• Bazı tümörlerin büyümesini, kolon kanseri olma olasılığını azalttığı, kanser tedavi ajanının etkisini artırdığı çalışmalarda tespit edilmiştir.
• Multipl skleroz olma olasılığını azalttığı gösterilmiştir. Multipl Skleroz, Sjögren Sendromu,  Romatoid Artrit, Tiroidit, Crohn Hastalığı gibi hastalıklarda bağışıklık sistemi ile ilişkisi ileri sürülmektedir.
• Tüberküloz gibi enfeksiyon hastalıklarında azalmaya neden olabilir.
• Yaşlılarda demansı ve inme-felç gelişimini azaltabilir.
• Kas gücünü artırır

D vitamini eksikliğinden kurumanın yolu

• Güneşlenme
• Doğru beslenme
• Sigara kullanımın bırakılması
• Yeterli ve dengeli beslenmemek
• Alınan bazı ilaçlar D vitamini üretimini üretimi üzerinde ekrileri hakkında farkında olarak Doktor kontrolünde olmak