Zekat ve Fitre Nedir? Zekat ve Fitre Kimlere verilir? 2021 Fitre Miktarı Ne Kadar? Fitre Ne Zaman Verilir? Uzman Görüşü
Zekat nedir, kimlere verilir, nasıl hesaplanır? Ne Zaman Verilir? Fitre nedir, ne kadar? Din İşleri Yüksek Kurulu, 2021 yılı Ramazan ayının başlangıcından 2022 yılı Ramazan ayının başlangıcına kadar olan süre için fitre miktarının ne kadar olacağını açıkladı. Peki, fitre 2021 ne kadar? Fitre ne zaman verilir? 2021 fitre miktarı...İslamın 5 şartından biri olan zekat ve Ramazan'a has fitre sadakası ile ilgili merak edilenleri sizler için bir araya getirdik.
Zekat; dinen zenginlik ölçüsü kabul edilen miktarda (nisap) mala sahip olan kimselerin Allah rızası için ihtiyaç sahibi kişilere vermesi gereken belli miktarı ifade ediyor. Peki, Zekat kimlere farzdır? Zekat nasıl hesaplanır? Zekat ne zaman verilir?
Kur’an-ı Kerim’de birçok ayette anlatılan bu ibadet hakkında tüm merak edilenleri sizin için derledik.
Zekat Nedir? Zekat nasıl hesaplanır?
Zekat, dinen zenginlik ölçüsü kabul edilen miktarda mala sahip olan kimselerin Allah rızası için belirli kişilere vermesi gereken belli miktarı ifade eder.
Nisap, zekâtla yükümlü olmak için esas alınan zenginlik ölçüsüdür. Bu ölçü, altında 20 miskal (80.18 gr), devede 5, sığırda 30, koyun ve keçide 40 adettir.
"Ve rahmet olunmanız için salâtı ikame edin [mali yönden ve zihinsel açıdan destek olma; toplumu aydınlatma kurumları oluşturun, ayakta tutun], zekâtı/vergiyi verin ve o elçiye itaat edin. (Nur/ 56)"
Zekat kimlere farzdır?
Zekât ile ilgili şartlar, zekâtın bir kimseye farz olmasının ve verilen zekâtın geçerli olmasının şartları şeklinde iki ayrı başlık altında ele alınır.
Zekatın farz olması için bir takım şartlar var. Bunlar;
Müslüman, akıl sağlığı yerinde, ergenlik çağına ermek ve hür olmak, hükmen artırıcı yani kazanç sağlayıcı nitelikte nisap miktarı mala sahip olmak.
Zekat verebilmek için gereken şartlardan biri de, (nisap) yeterli miktarı mal ya da servete sahip olduktan sonra üzerinden bir kameri yılın geçmesi ve yıl sonunda da nisap miktarını koruması gerekir.
Zekat vermenin belli bir zamanı var mı?
Zekât vermenin belli bir zamanı yoktur. Oruç ve hac ibadetlerinde olduğu gibi nisap miktarı malın üzerinden sene geçmiş olması konusunda da kamerî ay hesabı uygulanır.
Farz olduğu andan itibaren verilmesi gerekir. Bunun için belli bir kamerî ayı veya Ramazan’ı beklemeye gerek yok.
Zekât vermekle yükümlü olanların, yükümlü oldukları andan itibaren en kısa zamanda zekâtlarını vermeleri gerekir. Çünkü zekât bir kulluk borcudur, borç da bir an önce ödenmeli.
Zekat taksitle ödenir mi?
Zekâtta asıl olan, kişinin üzerine terettüp eden zekâtı bir an önce ödemesidir.
Ancak peşin ödeme imkânı bulunmayan durumlarda bir yıl içinde taksitle de ödenebilir.
Zekat hesaplanırken hangi borçlar düşülür?
Günümüzde ödeme planı uzun bir takvime bağlanmış olan ve ileriki yıllarda düzenli olarak ödenecek olan TOKİ, kooperatif, kamu, kredi türü borçlar bütünüyle zekât malından düşülmemeli.
Çünkü bu ödeme takvimleri 10-20 yıllık çok uzun vadeleri kapsamakta ve insanlar bu borçları hemen o yılda ödeme durumuyla karşı karşıya kalmamakta.
Zekat yıllık bir ibadet olduğu için tabi olan mallardan, sadece “o zekât yılına ait olan birikmiş borçlar, vadesi o yıl içinde dolmuş veya dolacak olan ve dolayısıyla o zekât yılı içinde hemen ödenmesi gereken borçlar” düşülmeli.
Vergi zekat yerine geçer mi?
Vergi bir vatandaşlık görevidir, zekât ise dinî bir yükümlülüktür.
Zekât ile vergi, mükellefiyet, temel gaye, oran, miktar ve harcanacağı yerler bakımından birbirinden farklıdır.
Zekâtın ayrıca verilmesi gerekir. Çünkü, devlete ödenen vergiler zekât yerine geçmez.
İhtiyaç duyulan araç gereç ve malzemeden zekat düşer mi?
Bir mesleğin icrası için gerekli olan araç-gereç, makine ve malzemeler, aslî ihtiyaçlar kapsamında yer alır.
Dolayısıyla bunların zekâtının verilmesi gerekmez. Ancak, kişinin kendi mesleğinin icrası için değil de, ticaret için üretilen veya alınıp satılan araç-gereç, malzeme ve makinelerin zekâtının verilmesi gerekir.
Kira gelirleri zekata tabi mi?
Bir yıllık borcu ve aslî ihtiyaçları dışında 80.18 gr. altını veya bu miktar değerinde malı veya parası olan kimseler, dinen zengin sayılır.
Kira gelirlerinin zekâta tâbi diğer mal ve gelirlerle birlikte, temel ihtiyaçlar ve borçlar çıktıktan sonra nisap miktarına (80.18 gr. altın veya değeri) ulaşması ve üzerinden bir yıl geçmesi hâlinde kırkta bir ( % 2,5) oranında zekâtının verilmesi gerekir.
Ticaret malının zekatı nasıl hesaplanır?
Ticaret malları, kar amacıyla alınıp satılan mallardır.
80.18 gr. altın değerinde ticaret malına sahip olan kişinin, nisab miktarı mala sahip olmasının üzerinden bir yıl geçmesi hâlinde, kırkta bir (% 2,5) oranında zekâtını vermesi gerekir.
Ticaret malları için de aynı ilke geçerlidir. Bu itibarla, ticaret malının zekâtı verilirken, satıldığı takdirde elde edilecek kâr dikkate alınmadan bizzat kendisinden zekât veriyormuş gibi zekâtın verileceği tarihteki maliyet değeri esas alınır.
Kadınların ziynet eşyasından zekat vermesi gerekir mi?
Altın ve gümüşten yapılmış ziynet eşyaları, zekât için gerekli diğer şartları da taşıdığı takdirde Hanefîlere göre zekâta tâbidir.
Bu itibarla altından yapılmış ziynet eşyaları, 80.18 gr. veya daha fazla olup üzerinden de bir yıl geçmiş ise kırkta biri oranında zekâtları verilir.
Altın ve gümüş dışındaki maden ve taşlardan mamul ziynet eşyası ise zekâta tâbi değildir.
Fitre ne kadar? 2021 fitre miktarı
Din İşleri Yüksek Kurulu, 2021 yılı Ramazan ayının başlangıcından 2022 yılı Ramazan ayının başlangıcına kadar olan süre için fitre miktarının ne kadar olacağını açıkladı. Peki, fitre 2021 ne kadar? Fitre ne zaman verilir? 2021 fitre miktarı...
Din İşleri Yüksek Kurulu, 2021 yılı Ramazan ayının başlangıcından 2022 yılı Ramazan ayının başlangıcına kadar olan süre için fitre miktarının 28 TL olarak belirlendiğini açıkladı.
Din İşleri Yüksek Kurulu tarafından karar sonrasında yapılan açıklamada şu ifadelere yer verildi:
“Din İşleri Yüksek Kurulumuzca, 2021 yılı Ramazan ayının başlangıcından 2022 yılı Ramazan ayının başlangıcına kadar olan süre için Fitre miktarı 28 TL olarak belirlenmiştir.
Fitre miktarının belirlenmesinde, İslam dininin temel kaynaklarında zikredilen deliller ve günümüz şartlarında bir kişinin günlük gıda ihtiyacının ortalaması esas alınmıştır.
Belirtilen meblağ, nakdî olarak verilebileceği gibi gıda vb. maddelerden aynî olarak da verilebilir.
Belirlenen bu miktar aynı zamanda, günlük fidye miktarıdır.
Bununla birlikte her bir mükellef (fitre veren kişi) bir günlük kendi gıda harcamasına denk düşecek meblağı ya da daha fazlasını fitre/fidye olarak da verebilir.”
Fitre nedir?
Halk arasında fitre diye bilinen fıtır sadakası (sadaka-i fıtır); insan olarak yaratılmanın ve Ramazan orucunu tutup bayrama ulaşmanın bir şükrü olarak; dinen zengin olup Ramazan ayının sonuna yetişen müslümanın, belirli kimselere vermesi vacip olan bir sadakadır (Nevevî, el-Mecmû’, VI, 103-105).
Vacip oluşu, sünnetle sabittir (Buhârî, Zekât, 70-78; Müslim, Zekât, 12-16; Ebû Dâvûd, Zekât, 18; İbn Mâce, Zekât, 21).
Kimler fitre vermeli?
Kişi, kendisinin ve küçük çocuklarının fitrelerini vermekle yükümlüdür. Hz. Peygamber, köle-hür, büyük-küçük, kadın-erkek her müslümana fitrenin gerektiğini ifade etmiştir (Ebû Dâvûd, Zekât, 20).
Fitre ne zaman verilir?
Fıtır sadakasının vacip olma zamanı Ramazan bayramının birinci günü olmakla birlikte, bayramdan önce de verilebilir. Hatta bu daha faziletlidir. Bununla birlikte, bayram günü veya daha sonra da verilebilir. Ancak, bayram namazından önce verilmesi müstehap kabul edilmiştir.
Şâfiî mezhebinde ise; fitreyi, meşru bir mazeret bulunmadıkça bayramın birinci gününün gün batımından sonraya bırakmak haramdır. Fitreyi Ramazan’ın ilk günlerinde vermek de caizdir (Nevevî, el-Mecmû’, VI, 128).
Fitre kimlere verilir?
Fıtır sadakası, kişinin bakmakla yükümlü olmadığı yoksul müslümanlara verilir. Fıtır sadakası ve oruç fidyesini vermek durumunda olan kimsenin bunlardan doğrudan ya da dolaylı olarak yararlanmaması esastır. Zekât için de aynı kural geçerlidir. Bu sebeple bir kimse zekâtını, fıtır sadakasını ve fidyesini kendi usûl ve fürûuna veremez. (Usûl, bir kimsenin anası, babası, dede ve nineleri; fürûu ise; çocukları, torunları ve onların çocuklarıdır.) Ayrıca eşler de birbirlerine zekât, fitre ve fidye veremez.
Hanefilere göre aşağıda sayılanlara fitre verilmez:
a) Ana, baba, büyük ana ve büyük babalara,
b) Oğul, oğlun çocukları, kız, kızın çocukları ve bunlardan doğan çocuklara,
c) Eşine,
d) Zengine yani aslî ihtiyaçları dışında nisap miktarı mala sahip olan kişiye,
e) Babası zengin olan ergen olmamış çocuğa (Merğinânî, el-Hidâye, II, 223-228).
Şâfiîlere ve Ebu Yusuf’a göre fitre, Müslüman olmayana da verilemez (Mâverdî, el-Hâvî, III, 387; X, 519; Merğinânî, el-Hidâye, II, 223).
Fitre nasıl belirlenir?
Fitrenin hedefi, bir fakirin içinde yaşadığı toplumun hayat standardına göre bir günlük yiyeceğinin karşılanması, böylece bayram sevincine iştirak etmesine katkıda bulunmaktır.
Günümüzde fıtır sadakası miktarının belirlenmesinde, kişinin bir günlük (iki öğün) normal gıda ihtiyacını karşılayacak miktarın ölçü alınması daha uygundur.
Kişi dinen zengin sayılanlara, usûlüne (anne, baba, dedeler ve nineler), fürûuna (çocuk ve torunlar) ve eşine fıtır sadakası veremez. Fitreler bir fakire verilebileceği gibi, birkaç fakire de dağıtılabilir. (Merğînânî, el-Hidâye, II, 224). Ancak bir kişiye verilen miktar bir fitreden az olmamalıdır.
Yasin Gündoğdu Hoca'nın Konu Hakkındaki Görüşü
Yasin GÜNDOĞDU Kimdir?
1976'da Of'ta doğdu, 17 yaşından beri Diyanet'te İmam olarak, cesur ve nokta atışı güncel vaazları ile takdir edilmesine rağmen, bir çok kez soruşturma geçirdi. 28 şubatta haksız yere tutuklandı, susturmak için bir çok kez sürgün edildi, kürsü yasağı verildi, Müezzin olarak Denizli'ye sürgün edildi. Hukuken bütün davalarını kazanmasına rağmen, anlamsız bir idari ısrarla yapımında öncülük ettiği, Büyük Osmanlı Camisinde halen MÜEZZİN (vaaz vermesinin egellenmesi için Diyanet'in çalışma şartlarında nadir görülecek bir şekilde imam-kayyım kadrosundan müezzinliğe geçişi yapılmıştır!) kadrosunda görev yapmaktadır. Yurt içi ve yurt dışında yüzlerce konferans vererek, İslâm'ın bakışını Kur’an ve sahih Sünnet ışığında, HAK BATIL mücadelesini güncel, açık anlaşılır, sade, ve net bir dil ile haykırmaktadır.
Editör: Mustafa Kardaş
