Başarı Putu

Başarılı olmak!

Nerede… Hangi alanda… Ve nasıl?

Nesnel ve somut olarak ölçülüp tartılabilen, göz önünde ve hemen şimdi olagelenler karşısında insanlar             daha çok etkilenir.

İnşaat mühendisi ya da mimar, tabip ya da kimyager, pazarlamacı ya da çiftçi… Her birinin ayrı ayrı başarı öyküleri dillendirilir.

Ticarette çok para kazanmanın, memurlukta terfi etmenin, şirkette kar payını artırmanın, siyasette güçlü olabilmenin, öğrenimde yüksek not almanın somut başarı kriterleri vardır. Başarıyı da bu kriterlere göre ölçebilmek mümkündür.

Peki, her halükarda başarılı olmak imrenilecek, övünülecek bir durum mudur?

Ahlak, meşruiyet, fazilet ve ulvi değerlere bağlı kalarak hayat sürdürmenin başarı kriterleri açısından durumu nedir?

Bir anne şefkati, bir dost samimiyeti, bir iffet, bir cömertlik, bir sadakat, bir diğer gamlık…

Ve daha nice insani hasletler…

Bunlara sahip olmak, bunları sahiplenmek, bunları yaşamak literatürde başarı olarak geçer mi?

Mehmet Akif, sokakta muhtaç birine rastlar. Yardım etmek için elini cebine atar ama parasının olmadığını fark eder ve hissiyatını şöyle ifade eder:

“Ya param olaydı,

Ya hamiyetim olmayaydı.”

Hamiyetin, duygunun, duyarlılığın ve gözyaşının başarı performansında yeri nedir?

Komşularıyla iyi geçinen, akrabalık hukukuna riayet eden, yardımlaşma-dayanışma denince ilk akla gelen birinin ‘başarı’ performansını kim, ne ile ölçebilir?

Vicdanın sesini dinlediği için, merhametsiz olmaktan kaçındığı için, cimrilikten, tamah ve bencillikten sakındığı için, ayağına kadar gelen birçok imkân, talep ve fırsatı geri çevirdiği için zenginleşmeyen, terfi etmeyen veya güçlü olmayan insanları enayi ve ‘başarı’sız olarak görebilir miyiz?

‘Helal haram ver Allah’ım; fakir kulun yer Allah’ım’ yaklaşımında olan birilerinin kestirmeden köşeyi dönme başarısını alkışlayabilir miyiz?

Zulüm, haksızlık, kaba güç ve patavatsızlığıyla toplumda statü oluşturma başarısını kazananlara imrenmeli miyiz?

Hastasına ‘önce insandır’ anlayışından hareketle sıhhat ve huzurunu öncelikli gören hekim mi, yoksa hastasına ‘önce müşteridir’ anlayışından hareketle parasına göre muamele eden doktor mu daha ‘başarı’lıdır?  Hikmet ve şefkatle hastasına yaklaşan hekim, yeterince servete sahip olamadığında başarısız; parasına göre hastasına muamele ettiği için daha çok servet biriktiren doktor da ‘başarı’lı mıdır?

Yasaları vicdan imbiğinden süzerek, adaletin tesisini icra etmeye çalışan ve her türlü gayri meşru atiyeyi elinin tersiyle iten bir hâkim, ömür boyu ev sahibi olma başarısını yakalayamayabilir. Bu üzülecek ve kınanacak bir şey midir?

Vicdan ve cüzdan arasında sıkıştığında eli cüzdana takılan bir yargıç da kestirmeden zengin olma başarısını gösterebilir. Bu övülecek ve imrenilecek bir şey midir?

Okulda derslerinde yüksek not alan, üniversite giriş sınavında sıralamaya giren bir öğrenci başarılı olmuştur. Konuşulur ve övülür. Ancak bu başarılı öğrencinin insan ilişkileri, ahlak ve erdemler konusunda zayıf olmasına kim dikkat eder ki? Ne de olsa başarılı olmuştur; öyle mi? Cimriymiş, bencilmiş, uyumsuzmuş, yalancıymış, üçkâğıtçıymış… Kime ne?

İnsanın önüne bir hedef konur; o hedefe uygun olarak da bir süreç içerisinde yol alırlar. Buna da eğitim deniyor. Yani belirli süreçler içinde amaçlanana uygun bir çabadır eğitim.

Peki, varılmak istenen amaç ne?

Yasalara uyumlu bir vatandaş mı? İyi bir insan mı? İyi bir fakülteyi kazanabilmiş bir öğrenci mi? Çok para kazanabilen bir meslek mi?

‘Başarı’ kendi başına bir amaç olabilir mi?

Her ne pahasına ‘Başarılı olmak’ serlevhasını hayatının merkezine almış birinin yol haritasını tahmin etmek mümkündür. Niceliğin niteliği boğduğu bir hayat.

Amaç ne kadar önemli ise, yol alma biçimi de o kadar önemlidir.

Başarı neticedir; İyi olmak ise yoldur. Doğru yolda yürümek, yüksek yerde durmaya yeğdir.

Ben, bir başka açıdan hayata ve olaylara bakabilmenin mümkün olabileceğine dair bir deneme olarak bunları yazarken, bu alanda daha derinlemesine ve güncel değerlendirmelerin yazılması gereği ve beklentimi de belirtmek istiyorum