Kaymakamların 'En Eski' Polemiğine Harran Rektörü de katıldı

Harran Üniversitesi Rektörü tarih verirken farkında olmadan Dünyanın İlk Üniversitesinin Nusaybin olduğunu kanıtladı.

Nusaybin ile Harran arasında başlayan ‘Dünyanın İlk Üniversitesi bizde’ tatlı rekabete Nusaybin ve Harran Kaymakamlarından sonra Harran Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Mehmet Sabri Çelik de katıldı. Rektör Çelik sosyal medya paylaşımında tarih verirken farkında olmadan Nusaybin’in ilk üniversite olduğunu da kanıtlamış oldu.
Nusaybin Kaymakamlığı, Nusaybin Belediyesi ve İstanbul Gelişim Üniversitesi işbirliğinde ‘Dünyanın İlk Üniversitesi Nisibis Akademi’ Belgeseli kapsamından Nusaybin Mor Yakup Kilisesi ve Nisibis Akademi kalıntılarında çekimleri tamamladı. ‘İnanç Parkı’ adıyla UNESCO Geçici Kabul Listesi’nde yer alan Mor Yakup Kilisesinde çekilen belgeselin kısa süre içerisinde yayınlanması bekleniyor.
Belgesel çekimleri sonrası Nusaybin Kaymakamı ve Belediye Başkan Vekili Ercan Kayabaşı ile Harran Kaymakamı Cihat Koç arasında yaşanan ‘İlk Üniversite’ tatlı atışması sonrası Harran Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Mehmet Sabri Çelik de dahil oldu. Sosyal Medya hesabından açıklamalarda bulunan Prof. Dr. Çelik, “Harran Üniv. arkeoloji ekibi UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesindeki dünyanın en eski yerleşim bölgelerinden Harran Ören Yerinde 12.yy. ait medrese kalıntıları ortaya çıkardı. Böylece Harran Medresesinin Dünyanın en eski üniversitesi olduğu tescil edildi” ifadelerini kullandı.

Rektörün paylaşımı üzerine Nusaybin Kaymakamı ve Belediye Başkan Vekili Ercan Kayabaşı da sosyal medya hesabı üzerinden cevap yazarak, “Basit matematiğe göre 4.yy ( Nisibis Akademisi kuruluşu) 12. Yüzyıldan kadim olsa gerek. Rektör Hocamıza Nisibis Akademisinin daha eski olduğunu perçinlemesinden dolayı teşekkür ederim. UNESCO dünya mirası geçici listesine giren Nisibis akademisi dünyanın ilk üniversitesidir.”
“Ancak İslamiyet dönemi bilinen ilk medresenin Harran’da olduğu bilgisini biliyoruz. Bu da gösteriyorki Dünyanın ilk Üniversitesi Harran’da değil Nusaybin’de. Merak edenleri ilçemizde ağırlamaktan onur duyarız.” Açıklamalarından bulundu.

Harran Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Mehmet Sabri Çelik’in açıklamalarında tarih verirken farkında olmadan Nisibis Akademisi’ni kabul etmiş oldu.

Mor Yakup Kilisesi ve Nisibis Okulu Tarihçesi

Mardin Nusaybin ilçesinde bulunan bu manastır yukarı Mezopotamya bölgesindeki kiliselerin en eskisi sayılmaktadır.
Manastır kesme taş ve moloz taştan yapılmıştır. İbadet mekânının üzeri ana kubbeyi destekleyen yarım kubbelerle örtülmüştür. Manastır kilisesinin batı cephesinin duvarları sonradan yıkılmış ve 872 yılında yenilenmiştir. Manastır içerisinde Mor Yakup’un Türbesi bulunmaktadır.
Episkopos Mor Yakup ile öğrencisi Mor Efram Nikeia’da Hıristiyanlığın konsil toplantılarına katıldıktan sonra Nusaybin’e döndüklerinde burada Nusaybin Okulunun yapımına başlamışlardır. Bu okulu 326’da açmışlar ve Mor Efram 38 yıl boyunca bu okulu yönetmiştir.
Bu okul putperestlik döneminden kalan bir yapı üzerine kurulmuştur. Bu okulda felsefe, mantık, edebiyat, geometri, astronomi, tıp, hukuk eğitimi verilmiştir. Aynı zamanda bu okuldaki çalışmalar sonunda Grekçe’den birçok yazma eser Süryanice’ye çevrilmiştir.
Bu okulun en büyük özelliği o dönemde Nusaybin’in ileri düzeyde bir eğitim merkezi oluşunu göstermesidir. Mor Yakup’un 338’de ölümünden sonra kilisenin bodrum katına gömülmüştür. Ondan sonra Episkoposluğa Mor Babo (338-343), Mor Logos (343-361), Mor Abraham (361-?) getirilmiştir. Bu dini merkezin son Episkoposu Rahip Hanna olmuştur.

Nusaybin Okulu Sasanilerin 363’de Nusaybin’i almasına kadar öğretime devam etmiştir. Bundan sonra okulun öğretim kadroları dağılmış ve Suriye’de öğretime devam edilmiştir. Sonraki yıllarda Bizanslılar Nasturilere karşı baskı kurunca Şanlıurfa’daki (Edessa) okul Nusaybin’e nakledilmiş ve burası Nasturilerin dini merkezi olmuştur. Bu nedenle de Nusaybin "İlimlerin beşiği, eğitim şehri ve öğretmenlerin annesi" olarak isimlendirilmiştir.
Manastır 19. yüzyıla kadar işlevini sürdürmüştür.
Mor Yakup Kilisesi, 15 Nisan 2014’te Zeynel Abidin Camii ile birlikte İnanç Parkı projesi kapsamında UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesi'ne kabul edilmişti.