12 Bin Yıllık Kamu Binası Ortaya Çıktı: Mardin’de Tarih Yeniden Yazılıyor

Mardin’in Dargeçit ilçesindeki Boncuklu Tarla’da yapılan arkeolojik kazılarda, insanlık tarihine ışık tutacak bir keşfe daha imza atıldı. 12 bin yıl öncesine tarihlenen, üst üste üç kez inşa edilmiş bir "kamu binası"nın kalıntıları gün yüzüne çıkarıldı. Bu yapı, Neolitik Dönem’in sosyal yaşamına dair önemli ipuçları barındırıyor.

Konut Değil, Toplumsal Bir Merkez

Arkeolog Doç. Dr. Ergül Kodaş’ın başkanlığındaki 15 kişilik uzman ekip, bu sezonki kazılarda yaklaşık 300 metrekarelik alanda yürüttükleri çalışmalarda, konut olmayan ve birçok kişi tarafından ortak kullanılan büyük boyutlu bir yapıyı ortaya çıkardı. İçinde steller, payandalar ve kolonlar bulunan bu yapı, mimari düzenlemeleriyle klasik evlerden ayrılıyor.

Doç. Dr. Ergül Kodaş yaptığı açıklamada “Milattan önce 10 bin yılına ait üç ayrı evreye sahip bu yapılar, biri terk edildikten sonra doldurulup üzerine yenisi inşa edilerek kullanılmış. Bu, toplumsal bir işlevi olan, belki de inançla ilişkili bir merkez olabilir.”dedi.

Adını Buluntularından Alıyor

Çanak Çömleksiz Neolitik Dönem’e tarihlenen Boncuklu Tarla, adını köylülerin sıkça bulduğu boncuklardan alıyor. Bölgede milattan önce 13 bin ile 8 bin yılları arasında kesintisiz yerleşim olduğu tespit edildi. Bugüne kadar 100 bini aşkın boncuk, 130 bireye ait iskelet, özel yapılar ve tapınaklar gün yüzüne çıkarıldı.

Turizme Açılacak

Yaklaşık 10 milyon lira bütçeli proje kapsamında 4 dönüm alanda kazılar tamamlandı. 11 dönüm daha kazıldığında bölge turizme açılacak. Boncuklu Tarla, sadece Mardin’in değil, insanlık tarihinin en eski yerleşimlerinden biri olarak dünya arkeoloji literatürüne adını altın harflerle yazdırmaya hazırlanıyor.

Boncuklu Tarla Hakkında

Boncuklu Tarla, Türkiye'nin Güneydoğu Anadolu Bölgesinde bulunan bir arkeolojik sit alanıdır. Geç Epipaleolitik'ten Çanak Çömlek Öncesi Neolitik B dönemine kadar işgal edilmiş bir yerleşimin kalıntılarıdır. 2008 yılında Mardin/Dargeçit Ilısu Barajı inşaatı öncesinde yapılan arkeolojik yüzey araştırmasında tespit edilen höyük, 2012 yılından itibaren Mardin Müzesi ekibi tarafından kazılmaktadır.

2019 yılında Boncuklu Tarla'da taş sütunlu büyük bir ortak yapının keşfi, Göbekli Tepe ile karşılaştırmalara neden oldu. Kazı ekipleri ayrıca bir kanalizasyon sistemi bulduklarını iddia ettiler, eğer teyit edilirse bu sistem dünyada bilinen en eski kanalizasyon sistem olacaktır.