Mardin'in kahrını çekmeyen insanlar!

Ahmet Süslü'nün Mardin'de önceki gün hayatını kaybetmesi ile yıllar önce Mardin'deki delilerle ilgili yazılan bir makaleyi hatırlattı. İbrahim Meraler'in işte o yazısını sizlerle paylaşıyoruz.

MARDİN DELİLERİ
Şehir kimliğinin en önemli unsurlarından birisi de o şehirde yaşayan; herkes tarafından tanınan, sevilen, korunup kollanan delilerdir.
Deli deyip geçmemek lazım,şehir kültürünün tuzu,biberi,sıradışılığıdır onlar.Şehirde yaşayanların gelişmişliği,delileriyle kurdukları ilişkiyle doğru orantılıdır.Bir şehir,delilerini ne kadar sahiplenip severse o kadar medenileşmiş demektir.
Günümüzde deli kardeşlerimizin çoğu akıl hastanelerinde, ağır uyuşturucu ilaç ve terapilerle tedavi edilmektedir. Oysa eskiden, deliler toplumdan dışlanmadan rehabilite edilirler, normal bir birey gibi saygı görür sevilirlerdi.Şehirde doğup büyüyen her insanın yaşantısında, deli ile ilgili bir anı vardır.
Onlar toplumun merhamet duygusunu da ölçerler bir bakıma.Hiç unutmam, Mardin’in bazı zenginleri, her hafta (Özellikle Pazar günleri) şehirdeki bütün delileri toplar, ilk önce onları hamama daha sonra da topluca o günlerde en lüks sayılan lokantaya götürürlerdi.Günümüzde de birçok esnaf, deli kardeşlerimizi yediriyor, içeriyor onlara hamilik yapıyor.
Her şehrin olduğu gibi Mardin’in de meşhur delileri vardır.Bu yazımızda sizlere onları tanıtayım istedim.
Pışe, Musa,Aşıktır, Şehe, Bedia, Abde,Hewe,Hammede Haşeyte bir çırpıda aklıma gelem delilerimizden bazıları.
Kimisi vefat etmiş,kimisi hala aramızda yaşamaya devam eden delilerimizden bazılarının biyografisi ise şöyle:

AŞIKTIR:
1980-1988 yılları arasında en popüler dönemini yaşadı.Sürekli bekçi kıyafetiyle gezer, yaramaz küçük çocuklar, ona “aşıktır”diye bağırır o da “delidir”diye karşılık vererek onları kovalardı. O küçük yaramaz çocuklardan birisi de bendim.Şu an hayatta değil Allah Rahmet Eylesin.
PIŞE:
Aşıktır ile aynı dönemlerde yaşadı.Dönemin iki büyük delisinden birisiydi.Tüp bayiisi Abdulkadir Erdolu’nun yanında çalışırdı..Eve dükkanlara tüp servisi yapardı.Yoldan geçen akıllılara el kol hareketi yapmaya bayılırdı.Onu görmeyeli çok uzun yıllar oldu.Şu an nerede olduğunu bilmiyorum
MUSA:
En belirgin özelliği sürekli çaldığı düdüğü idi.Nebi Nuh’tan kalma iki karış yağ bağlamış, içi kilolarca kağıt dolu ceketiyle hemen dikkat çekerdi.Elinde düdüğü Mardin trafiğini sürekli yönetirdi!Hem de maaş almadan, herhangi bir sosyal güvenceye sahip olmadan.
ŞEHE:
Günümüz delilerindendir.Birirnci caddeden geçtiğiniz zaman, kaldırırm üzerinde boylu boyunca uzanan birisisni gördüğünüzde bilin ki o “Şehe”dir.Sağolsunlar!!!Akıllı bazı hemşehrilerimiz onu içkiye alıştırdıkları için çoğu zaman sarhoş olup kaldırımlara sızıyor.Ayık olduğu zamanlarda ise ya düğünlerde ya da bir plakçı dükkkanının önünde, (Bugünlerde Ezgi Plak’ın önünde sık sık takılmaya başladı) çalan müziğe oyunlarıyla eşlik eder.
HAMMEDE HAŞEYTE:
Top On litesinin ilk sırasında yer alan en baba delimizdir.Özellikle Birinci Cadde de mutlak dokunulmazlığa sahiptir.İstediği dükkana girer; yer içer ve hiç kimse ondan para isteyemez.Ara sıra da ayak üstü otlanır.Çarşıya gelen mevsim meyvelerinin tadına ilk o bakar.Sıkıldığı zaman şehiriçi minibüslerine binip Mardin turu yapar.Kafasına göre takılır.Herkes de onu çok sever.
BEDİA İLE FUNDA
Kadın delilerimizdendir.Birinci Cadde ve Alt Çarşı da sürekli gezer.Tek başına dolaşmaz Kızı Funda ve erkek çocuğu Çeto ile birlikte mıntıkasında sürekli tur atar.Makyajını ihmal etmez.Deli bile olsa kadının bakımlı olması gerektiğine inanır. Hiçbir akıllının aklına gelmeyecek şeyleri bahame ederek para ister. Ruj, Parfüm almak için dilenir.Bayram Arefesi geç saatlere kadar çalıştığını gören ve
-Bedia sen de mi fazla mesai yapıyorsun?Diye soran vatandaşa.
-Çok borcum var.Diye cevap verecek kadar da sağlam bir mantığa da sahipti.
İBRAHİM MERALER-2004