Rauf Denktaş kimdir? KKTC'nin kurucusu Rauf Denktaş ne zaman nasıl hayatını kaybetti?

TRT 1'de yeni dizi Bir Zamanlar Kıbrıs'tanın yayınlanmaya başlamasıyla Rauf Denktaş'ın hayatı merak edilmeye başlandı. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin efsanevi liderlerinden biri olan Rauf Dentaş kimdir? Rauf Dentaş ne zaman, nasıl ve ne şekilde hayatını kaybetti? Rauf Denktaş'ın önemi nedir?

RAUF DENKTAŞ KİMDİR?

27 Ocak 1924 yılında dünyaya gelen Rauf Denktaş Kıbrıs Türklerinin özgürlük mücadelesindeki en önemli isimlerden biri olarak kabul edilir. Yaşadığı yıllarda Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin kurulmasına uzanan yolda, Kıbrıs Türklerine yapılan zulme karşı halkı örgütlemeyi başarmıştır. Rauf Denktaş aynı zamanda Türk milliyetçiliğinin sembol isimlerinden biri olarak kabul ediliyor.

RAUF DENKTAŞ'IN HAYATI

Rauf Denktaş, Kıbrıs'ın Baf bölgesinde 27 Ocak 1924 tarihinde dünyaya gelmiştir.

İlkokul eğitimi için 1930'da İstanbul'a gönderilen ve daha sonra Kıbrıs'a dönen Rauf Denktaş, 1941'de Lefkoşa İngiliz Okulundan mezun olmuştur. Henüz ilkokul yıllarındayken Türkiye'ye gidip pilot olma hayalleri kuran Denktaş 'Küçük Tayyareci' şiirini okumayı da çok severdi.

Kıbrıs Türk halkının özgürlük mücadelesinin lideri Dr. Fazıl Küçük'ün Halkın Sesi gazetesinde yazılar yazmaya başlayan Denktaş, bir süre Gazimağusa'da tercümanlık, mahkemelerde memurluk ve İngiliz Okulunda öğretmenlik yaptı.

Rauf Denktaş'ın dedesi, Kıbrıs'ta yaşadığı eski hikayeleri anlatırken 1878'de Ada'nın İngilizlerin eline geçmesinden bahseder. “Osmanlı yamandı… Gittiler fakat tekrar dönecekler… Ben göremeyeceğim ama sizler şahit olacaksınız" sözleriyle Kıbrıs tarihine ilişkin bilgiler paylaşır. Bu tarih anlatıları Denktaş'ı Kıbrıs meselelerinde daha fazla sorumluluk almaya yöneltir.

İNGİLTERE YILLARI VE KIBRIS'A DÖNÜŞ

Hukuk eğitimi için 1944'te Lincoln's Inn'de okumak üzere İngiltere'ye giden Denktaş, 1947'de Kıbrıs'a geri döndmiş ve avukatlığa başlamıştır. Sonrasında savcı olan Denktaş, 1956'da başsavcılığa kadar yükselmiştir.

KIBRIS'TA SİYASETE GİRMESİ

Rauf Denktaş, 27 Kasım 1948'de Kıbrıs Türklerinin düzenlediği ilk mitinginde Dr. Küçük ile konuşmalar yaptı. Türk toplumunun iki önemli ismi Faiz Kaymak ve Fazıl Küçük arasında ara bulucu rolünü üstlenen Denktaş, toplumun menfaatlerinin takipçisi oldu.

Aydın Denktaş'la 1949'da evlenen Denktaş, 1955'te Kıbrıs'ı Yunanistan'a bağlama ideali olan Enosis'le mücadelede ve EOKA terör örgütü karşısında Kıbrıs Türklerinin direnişine yön vermiştir. Bu mücadele onu sonraki yıllarda Kıbrıs Türklerinin lideri konumuna yükseltecektir.

Rauf Denktaş, 1 Ağustos 1958'de Türk Mukavemet Teşkilatını (TMT) kurarak Rumların Türk köylerine saldırılarını protesto etmiştir.

Kıbrıs meselesinin çözümü için 1968'de Glafkos Klerides ile ilk kez Beyrut'ta müzakerelere başlayan Denktaş, eski Rum liderler Spiros Kiprianu, Yorgos Vasiliu, Glafkos Klerides ve Tasos Papadopulos ile yıllarca müzakere etti.

1970 seçimlerinde Türk Cemaat Meclisi Başkanlığına getirilen Rauf Denktaş'ın yoğun siyasi hayatı böylece başladı. 1973 yılına kadar Kıbrıs Cumhurbaşkanı Muavini ve Kıbrıs Türk Yönetim Başkanı olarak görev yapan Denktaş, 13 Şubat 1975'te Kıbrıs Türk Federe Devleti'nin ilan edilmesinin ardından devlet ve meclis başkanlığı görevlerini üstlendi.

TÜRKİYE İLE KIBRIS SORUNUNUN ÇÖZÜMÜNE YÖNELİK TEMASLARI

Zürih-Londra Antlaşmaları öncesinde Fazıl Küçük ve Rauf Denktaş, Ankara'ya Dışişleri Bakanı Fatin Rüştü Zorlu ile görüşmeye gitti ve görüşmede Denktaş Ada'ya Türk askeri gönderilmesi teklifini dile getirdi.

Denktaş, 1959 Zürih ve Londra Antlaşmaları ile 1960 Antlaşmaları ve Kıbrıs Cumhuriyeti Anayasası'nın hazırlanmasına çaba harcadı ve aynı yıl Türk Cemaat Meclisi ile İcra Komitesi Başkanlığına seçildi. 16 Ağustos 1960'ta 650 kişilik Türk alayı Magosa Limanı'na ayak bastı. 1963 olaylarından sonra Denktaş temaslarda bulunmak üzere Ankara'ya gitti. Temaslarını tamamlayan Denktaş, sandalla Kıbrıs'a geçti ve Türk direnişini örgütlemeye başladı.

1964 Londra Konferansı'ndan sonra Makarios tarafından istenmeyen adam ilan edilen Denktaş, 1967'de Ada'ya gizlice girerken tutuklandı. Yoğun girişimler sonucu Türkiye'ye geri verilen Denktaş, 1968'de Ada'ya giriş yasağı kaldırılınca Kıbrıs'a döndü.

DEVLET BAŞKANLIĞI

Denktaş, anayasanın gerekleri doğrultusunda 1976 seçimlerinde devlet başkanlığına getirildi ve 1981 seçimlerinde ikinci kez iktidar oldu. 15 Kasım 1983'te KKTC'nin ilan edilmesinin ardından kurucu cumhurbaşkanlığı görevine getirilen Denktaş, 1990, 1995 ve 2000'de yapılan seçimlerde de cumhurbaşkanı seçildi.

2004'te dönemin BM Genel Sekreteri Kofi Annan'ın Kıbrıs sorununun çözümü için hazırladığı Annan Planı'na karşı çıktı. Referandumda plan Kıbrıslı Türkler tarafından kabul edilse de Kıbrıslı Rumların reddetmesi üzerine hayata geçmedi.

17 Nisan 2005'te yapılan cumhurbaşkanı seçimlerinde aday olmayan Denktaş, 24 Nisan'da görevi Mehmet Ali Talat'a devretti.

RAUF DENKTAŞ'IN ÖLÜM NEDENİ

Rauf Denktaş 88 yaşında olduğu sırada 8 Ocak 2012 gecesi organ yetmezliği teşhisi konulmuş ve hastaneye kaldırılmıştı. Denktaş, 13 Ocak 2012 tarihinde Lefkoşa'da hayatını kaybetmiştir.