Cumhuriyet Efsaneleri - Mustafa Armağan Kitap özeti, konusu ve incelemesi

Cumhuriyet Efsaneleri kimin eseri? Cumhuriyet Efsaneleri kitabının yazarı kimdir? Cumhuriyet Efsaneleri konusu ve anafikri nedir? Cumhuriyet Efsaneleri kitabı ne anlatıyor? Cumhuriyet Efsaneleri kitabının yazarı Mustafa Armağan kimdir? İşte Cumhuriyet Efsaneleri kitabı özeti, sözleri, yorumları ve incelemesi...

Kitap Künyesi

Yazar: Mustafa Armağan

Yayın Evi: Timaş Yayınları

İSBN: 9786050816556

Sayfa Sayısı: 320

Cumhuriyet Efsaneleri Ne Anlatıyor? Konusu, Ana Fikri, Özeti

"Türkiye'de 1923 yılından itibaren yürürlüğe konulan programın adını koyuyorum: Osmanlısızlaştırmak. Elinizdeki kitap, ülkemizde 1918-23 yıllarında ama daha kesin olarak 1924'ten sonra adım adım sahneye konulan bu Osmanlısızlaştırma politikasının tersine çevrilmesini, yani Yeniden Osmanlılaştırma yöneliminin altını çizilmesini ama en önemlisi de aslında birer barbarlık ürünü olan bin yıllık alfabenin unutturulması veya sanat eserlerinin kazınıp yıkılması gibi eylemlerin nasıl da el çabukluğu marifetle başarıymış gibi sunulabildiğini tespit etmeği amaçlıyor."

-Mustafa Armağan-

1918 Osmanlı Devleti'nin yenildiği yıldır. Gerçi Alman İmparatorluğu, Avusturya-Macaristan çifte tacı ve Bulgaristan da bizimle beraber yenilmişti ama hiçbirinin anavatan toprakları işgal edilmemiş, yalnızca -Weimar'da olduğu gibi- ağır ekonomik ve askerî yaptırımlarla cezalandırılmışlardı. Yalnızca Osmanlı Devleti'nin anavatan toprakları ve başkenti işgal edilmiş ve yönetim merkezi İstanbul ele geçirilmişti. Neden?

1918'in bu manzarası ne kadar hazin ise sonrasındaki siyasi ve askerî gelişmeler de o kadar hazindi. Osmanlı Devleti'ni tarihe postalamak ve bir daha bu topraklarda böyle tehlikeli bir oluşuma meydan vermemek için onu barışa zorlayacak bir Yunan savaşı planlandı ama bütün tehditlere rağmen Sevr'i Osmanlı Sultanı Vahdettin'e imzalatmak mümkün olmadı. Barışa yanaşmamasının cezasını da anlaşmayı başka bir kadroyla yaparak kendisini devre dışı bırakarak verdiler zaten; sonra da yurt dışına kaçırarak… Neden?

Böylece Sultan'sız ve devletsiz kalan millet bu defa Ankara hükümetiyle bir devlet olabilmek için Lozan kapılarında İtilaf devletlerinin merhametine muhtaç hâle gelecek, uluslararası camiada tanınması karşılığında feragat, rıza ve tavizler istenecek ve Lozan'da bunlar fazlasıyla verildikten sonra başka sözler de istenecekti. Bir daha bu topraklarda Osmanlı'nın lafı geçmeyecek, Hilafet'inden Medeni Kanun'una, Ayasofya'sından alfabesine, kılık kıyafetinden laikliğine kadar garanti kapsamına giren temel hususlarda mutabık kalındıktan sonra Cumhuriyet'in ilanına izin verilecekti. Neden?

Mustafa Armağan'dan sıkı bir yakın tarih hesaplaşması daha: Cumhuriyet Efsaneleri.

(Tanıtım Bülteninden)

Cumhuriyet Efsaneleri Alıntıları - Sözleri

• Türkçe'yi resmî dil olarak kabul etmiş olan ilk Türk devleti Osmanlılardı.
• 1946 seçimleri Tek Parti döneminin çürümüşlüğünü bir ayna gibi yansıtan ama aynı zamanda çeyrek asırdır ülkeyi keyfince yöneten, hesap sorulamayan elitist (halka tepeden bakan) bir kadronun iktidarı elde tutabilmek uğruna ne tür zorbalıklara başvurabileceğini gösteren ibretlik bir olaydır.
• Erzurum kongresi'nden bir ay kadar önce toplanan bu ön kongreye sunulan raporda işlenenler sanki bugünden geçmişin dağlarına çarparak yargılanmış gibidir beraberce şunları okuyoruz: Türk Kürtsüz, Kürt Türksüz yaşayamaz. Geçmişte olduğu gibi gelecekte de Türk ile Kürdün aynı tarih, aynı çıkar, aynı hayat sahibi olacaklarını kabul etmemek mümkün değildir. Bu kadar derin ve esaslı bağlarla birbirine bağlı bulunan Doğu vilayetleri Türk'ü ile Kürt'ünü ayırmak her ikisinede ölüm mahkum etmek demektir.Bugün gözümüzü açarak yaralarımızı öz elimizde sarmaya çalışır, dışarıdan gelen Kürtlük-Türklük gibi ayrıştırıcı telkinlere kulak asmazsak hem memleketimizi kurtarır, hem de herkesin mutluluğunu sağlayacak esasları hazırlarız. "Tarihi bir anda bulunuyoruz" diyen bu önemli rapor şu cümlelerle sürüyor: Duygusallığa kapılarak düşmanlarımıza hizmet etmekten sakınma görevi ile mükellefiz. Son fırsat elimizde.Bunu da kaybedersek tarihimizi aşağılanma ile kapamış ve Hazreti Kur'an'ı elimizle toprağa defnetmiş oluruz. Hakkımızda çevrilen entrikaları, düşünülen felaketleri sonuçsuz bırakmak yalnız bir şeye, Doğu vilayetleri Müslümanlarının İttihat (birlik) ve ittifakına bağlıdır. 95 yıl önce Erzurum'da söylenmesi gerekenler söylenmiş aslında.Aklın yolu birdir ne de olsa! Ve ah Erzurum kongresi, seni bir doğru okuyabilseydik!
• Geçmiş, bugüne öylesine benzer ki, bunun yanında suyun suya benzerliği hafif kalır."
• Nitekim "Yurtta sulh, cihanda sulh" vecizesi İngilizlerin kuracağı Yeni Dünya Düzeni'ne bir eldiven gibi uyuyordu.
• Voltaire haklı olmalı: "En büyük acı, artık acıtmaz olmuş zincirlerin acısıdır."
• "Geçmiş, bugüne öylesine benzer ki, bunun yanında suyun suya benzerliği hafif kalır."
• Ayasofya! Ey muhteşem mabet! Merak etme, Fatih'in torunları yakında bütün putları devirip seni camiye çevirecek. Gözyaşlarıyla abdest alarak secdelere kapanacak... Tehlil ve tekbir sadaları boş kubbelerini yeniden dolduracak... İkinci bir fetih olacak...
• Eğer o tarihte sınırlarınızı dışarıda kurmazsanız ve 'Yurtta sulh cihanda sulh' politikasını tutturursanız başka milletler size acıyıp topraklarınıza girmez sanıyorsanız fena hâlde aldanıyorsunuz.
• Geçmiş bugüne öylesine benzer ki,bunun yanında suyun suya benzerliği hafif kalır
• Tek parti dönemini sorgulamadan yakın geçmişteki bazı karanlık olayların kaynağı da anlaşılamaz.
• 1930'lu yıllarda, hatta birkaç yıl öncesine kadar başörtüsünün kamuda serbest bırakılabileceğini düşünebilir miydik? Bakın, bırakıldı. Kıyamet de kopmadı gördüğünüz gibi. Demek ki değişiyoruz ve bunlar bölünmenin değil, yeniden bütünleşmenin alametleri. Canlılığın, dinamizmin, gelişmenin işaretleri.
• Tuğralar ve kitabelerin kazınarak yok edildiği, camiler, medreseler ve tekkeler gibi vakıf eserlerinin haraç mezat satıldığı bir döneme "Altın Çağ" denilebilir mi?
• Hâlbuki medeniyet olumlu yöndeki gelişmelerle makbuldür. Bir alfabeyi unutturmanın veya tarihten silmeye çalışmanın adı nereye giderseniz gidin barbarlıktır.

Cumhuriyet Efsaneleri İncelemesi - Şahsi Yorumlar

Anlatılmaz yaşanır diyebileceğim bir kitap. Çok ilginç bilgiler barındırıyor. En güzel yanı; yazarın cesur bir şekilde herşeyi açık açık ifade edip, kendi yorumunu gayet rahat bir şekilde yapabilmesi. Tarih meraklısı olan herkesin okumasını gereken bir kitap.. İyi okumalar.. :) (Kavlü Girânmâye)

Kitap başlarda güzel gidiyordu ufak yerler hariç. Objektif bir anlatım olsada üslubu çok beğenemedim. Özellikle sonlara doğru bir başlık ile karşılaştım bu başlık cinsiyetçi bir başlıktı ve bu tarz olaylardan hiç haz etmem. Ve direk soğurum nitekim öyle de oldu. O başlıktan sonra ve aynı başlığı tekrardan yazdıktan sonra kitabı okumak hiç içimden gelmesede son birkaç sayfam kaldığı için devam ettim. (Berre Yavuz)

Tek kelimeyle HA Rİ KA bir kitap. Yalan yanlış bildiğimiz bütün bilgiler aslı astarıyla beraber bu kitapta. Kitabı okuduktan sonra aklınızda bir tane bile şüphe kalmaz doğrumu yalnmı diye. O kadar iyi ve harika bir kitap ki her gördüğüm insana öneriyorum okuyun muhakkak (Kamer)

Kitabın Yazarı Mustafa Armağan Kimdir?

Urfalı anne ve babanın çocuğu olarak Cizre'de doğdu (1961). İlk ve orta öğrenimini Bursa'da tamamladı. İstanbul Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü'nden 1985 yılında mezun oldu. Fritjof Capra'dan yaptığı Batı Düşüncesinde Dönüm Noktası adlı çevirisi ile Türkiye Yazarlar Birliği Tercüme Ödülü'nü (1989) ve Şehir ey Şehir adlı kitabıyla Türkiye Yazarlar Birliği Deneme Ödülü'nü (1997) aldı. Bir dönem (1995-1996) İzlenim ve Diyalog Avrasya (DA) dergilerini yönetti. 1995'ten beri Zaman gazetesinde yazıyor.

Yayınlanan eserleri: Gelenek (1992); Gelenek ve Modernlik Arasında (1995); Şehir Asla Unutmaz (1996); Şehir ey Şehir(1997); Bursa Şehrengizi (1998; 2. Baskı Osmanlı'yı Kuran Şehir: Bursa'ya Şehrengiz adıyla 2006); Alev ve Beton (2000),İstanbul Mavi Kırpar Gözlerini (2003), İnsan Yüzlü Şehirler (2003), Kuğunun Son Şarkısı: St. Petersburg'da Zamanlar ve Mekanlar (2003); Osmanlı İnsanlığın Son Adası (2003); Osmanlı'nın Kayıp Atlası (2004); Kır Zincirlerinin Osmanlı (2004);Osmanlı Tarihinde Maskeler ve Yüzler (2005); Ufukların Sultanı: Fatih Sultan Mehmed (2006).

Çevirileri: Seyyid Hüseyin Nasr'dan Molla Sadra ve İlahi Hikmet (1991); Fritjof Capra'dan Batı Düşüncesinde Dönüm Noktası(1991); ve Yeni Bir Düşünce (1992); Muhammed Esed'den Sahih-i Buhari: İslam'ın İlk Yılları (2001)

Derlemeleri: İslam Bilimi Tartışmaları (1990); İstanbul Armağanı I: Fetih ve Fatih (1995); İstanbul Armağanı II: Boğaziçi Medeniyeti (1996); İstanbul Armağanı III: Gündelik Hayatın Renkleri (1997); İstanbul Armağanı IV: Lale Devri (2000);İslam'da Bilgi ve Felsefe (1997); İstanbul'da Semtler ve Hayatlar: Bir Semtini Sevmek (2001); Değişen Milliyetçilik: Tartışılan Sınırlar (2001); Cemil Meriç: Düşüncenin Gökkuşağı (2001); Osmanlı Geriledi mi? (2006).

Osmanlı: İnsanlığın Son Adası, Türkiye Yazarlar Birliği'nin 2003 yılı Fikir Ödülü'nü almıştır.

Mustafa Armağan Kitapları - Eserleri

• Abdülhamid'in Kurtlarla Dansı
• Abdülhamid'in Kurtlarla Dansı 2
• Küller Altında Yakın Tarih
• Kızıl Pençe
• Avrupa'nın 50 Büyük Yalanı
• Kazım Karabekirin Gözüyle Yakın Tarihimiz

• Satılık İmparatorluk
• Yavuz Sultan Selim Han
• Ufukların Sultanı
• Yakın Tarihin Kara Delikleri
• Geri Gel Ey Osmanlı !
• Türkçe Ezan ve Menderes
• Cumhuriyet Efsaneleri

• Asım'ın Nesli
• Efsaneler ve Gerçekler
• Paşaların Hesaplaşması
• Osmanlı'nın Mahrem Tarihi
• Osmanlı - İnsanlığın Son Adası
• Kır Zincirlerini Osmanlı
• Büyük Osmanlı Projesi

• Abdülhamid'in Kurtlarla Dansı 3
• Tek Parti Devri
• Korku Duvarını Yıkmak
• Cemil Meriç'in Dünyası
• Fatih'in Rüyası
• Osmanlı Tarihinde Maskeler ve Yüzler
• Ayasofya Entrikaları

• Gerçek Tarihin Peşinde
• Osmanlı Sultanları Albümü
• İnsan Yüzlü Şehirler
• Abdülhamid’in Kurtlarla Dansı
• Kızıl Elma Peşinde Bir Ömür
• Osmanlı'yı Kuran Şehir - Bursa'ya Şehrengiz
• Cemil Meriç Konuşuyor

• Osmanlı'nın Kayıp Atlası
• Osmanlı Tarihini Yeniden Yazmak
• Gülün Fethi - Fatih Sultan Mehmed
• Bilinmeyen Yönleriyle İsmet İnönü Gerçeği
• Osmanlı'yı İmparatorluk Yapan Şehir İstanbul
• Petersburg'da Osmanlı İzleri
• Düşüncenin Gökkuşağı: Cemil Meriç

• Yakın Tarihte Efsaneler ve Gerçekler
• Gençler için Fatih Sultan Mehmed
• Tarihimizle Hesaplaşmak
• Gelenek ve Modernlik Arasında
• Osmanlı Geriledi mi?
• Şehir Asla Unutmaz
• Cemil Meriç

• İstanbul Mavi Kırpar Gözlerini
• Haritalar Nasıl Yalan Söyler?
• Alev ve Beton
• Kuğunun Son Şarkısı
• Küller Altında Yakın Tarih Seti (6 kitap)
• Bursa'ya Ütopik Mektuplar
• İslâm'da Bilgi ve Felsefe

• Şehir Ey Şehir
• Ezan Şehidi Menderes
• İslam ve Bilim Tartışmaları
• Paşaların Hesaplaşması

Mustafa Armağan Alıntıları - Sözleri

• Erzurum kongresi'nden bir ay kadar önce toplanan bu ön kongreye sunulan raporda işlenenler sanki bugünden geçmişin dağlarına çarparak yargılanmış gibidir beraberce şunları okuyoruz: Türk Kürtsüz, Kürt Türksüz yaşayamaz. Geçmişte olduğu gibi gelecekte de Türk ile Kürdün aynı tarih, aynı çıkar, aynı hayat sahibi olacaklarını kabul etmemek mümkün değildir. Bu kadar derin ve esaslı bağlarla birbirine bağlı bulunan Doğu vilayetleri Türk'ü ile Kürt'ünü ayırmak her ikisinede ölüm mahkum etmek demektir.Bugün gözümüzü açarak yaralarımızı öz elimizde sarmaya çalışır, dışarıdan gelen Kürtlük-Türklük gibi ayrıştırıcı telkinlere kulak asmazsak hem memleketimizi kurtarır, hem de herkesin mutluluğunu sağlayacak esasları hazırlarız. "Tarihi bir anda bulunuyoruz" diyen bu önemli rapor şu cümlelerle sürüyor: Duygusallığa kapılarak düşmanlarımıza hizmet etmekten sakınma görevi ile mükellefiz. Son fırsat elimizde.Bunu da kaybedersek tarihimizi aşağılanma ile kapamış ve Hazreti Kur'an'ı elimizle toprağa defnetmiş oluruz. Hakkımızda çevrilen entrikaları, düşünülen felaketleri sonuçsuz bırakmak yalnız bir şeye, Doğu vilayetleri Müslümanlarının İttihat (birlik) ve ittifakına bağlıdır. 95 yıl önce Erzurum'da söylenmesi gerekenler söylenmiş aslında.Aklın yolu birdir ne de olsa! Ve ah Erzurum kongresi, seni bir doğru okuyabilseydik! (Cumhuriyet Efsaneleri)
• Eşrefoğlu, al haberi, bahçe biziz, gül bizdendir. Biz Şah-ı Merdan kuluyuz, yetmiş iki dil bizdedir. (Gülün Fethi - Fatih Sultan Mehmed)
• İslam Bilimi diğer bilgi sistemlerinden farklı olarak siyasî ve iktisadî egemenlik için yüce kelamın (logos) rakipleri tarafından şımartılan bir ideolojinin adı değildir. İslam Bilimi, İslam toplumunun değer yapısı üzerinde bilgi geliştirilmesini mümkün kılan bir matris sunar. Bilgi, bilgi içindir diye bir şey yoktur. Kavramsallaştırma, teorik formülasyon, deneysel doğrulama ve bilginin nihaî şeklini alması sosyo-kültürel bir çevre içinde meydana gelir ve onu hasır altı etmek namussuzluk ve ikiyüzlülükten başka birşey değildir. İslam Biliminin Temelini Atmak Münevver Ahmet Enis (İslam ve Bilim Tartışmaları)
• " Bir şehri sevmek , aşka sebep aramaktır ." (Bursa'ya Ütopik Mektuplar)
• Osmanlı medeniyeti kelimeler üzerine inşâ edilmemiştir. Osmanlı medeniyeti bir hamle medeniyetidir. İman, cezbe, Aşk medeniyetidir... (Cemil Meriç Konuşuyor)
• Soru işaretinin halkaları açılıp kapanıyor birbiri ardınca ve kitaplar imdadıma yetişiyor;sonunda berraklaşıyor manzara. (Petersburg'da Osmanlı İzleri)

• "Cahil bir millet, gösterilen boyunduruğa boynunu kendisi uzatır." (Kızıl Pençe)
• Istiklal marşının güftekarından biri olan şair Faruk Nafiz Çamlıbel'in 27 Mayıs 1960 darbesinin ardından diğer Dp liler gibi süngüyle alaşağı edilerek yassıada da hapse atıldığını biliyormuydunuz ? Onuncu Yıl Marşı'nı gözyaşları içinde, hızlanan kalp atışlarıyla Söyleyip dinleyenler bu marşı onlara armağan edenlerden birini niçin tevkif ettiler? Bugüne kadar bir (söz| yazarını bile kurtaramamış olan Onuncu Yıl Marşı, bugünden sonra da onu tebcil edenleri neden ve nasıl kurtaracak? (Küller Altında Yakın Tarih)
• Doğrusunu yalnız Allah bilir. Ancak ben, tarihe bir de yenilgilerin zaviyesinden bakılmasını öneriyorum. Tarihe bu açıdan bakabilmeyi metodolojik bir ilke olarak kabul ettiğimiz takdırde, ağır basan, kaçınılmaz biçimde bizi belirleyen tarafgirliğimiz nedeniyle ele alamadığımız tarihin karanlık yüzünü gönül rahatlığıyla tahlil edebiliriz. Tarihe daha bir sakınmadan, daha geniş yüreklilikle yaklaşabiliriz. En azından, yenilgilerde olumlu bir taraf, bir ders-i ibret bulmaya çalışarak tarihin üzerimizdeki “baskısı”ndan kurtulabiliriz. Bize öğretilen ya da öğretilmek istenen tarih, hep bir zaferle dizisinden oluşmaktadır. İçinden yenilgiler, başarısızlıklar,beceriksizlikler ayıklanmış bir tarihtir aynı zamanda. Yenilgiler genellikle “ihanet" gibi kulpların takıldığını biliyoruz. Halbuki tarihi yapan şey, yalnız zaferler değildir, ayni zamanda yenilgilerdir. Hatta diyebiliriz ki, en çok yenilgilerdir.En azından bugünkü durumumuzun zaviyesinden baktığımızda böyle görünmektedir. (Gelenek ve Modernlik Arasında)
• Eskilerin dilinde "Kuran-ı Kerim Mekke'de nazil oldu, Kahire'de okundu, İstanbul'da yazıldı." diyebir kelam-ı kibar gezerdi. (Abdülhamid'in Kurtlarla Dansı 2)
• İlim sayesinde kişi Hakikat'a ulaşabilir ancak; Hakk ise Allahu Teâlâ'nın diğer bir ismidir. (İslâm'da Bilgi ve Felsefe)
• "Osmanlı'da sarık bilgiyi, kılıç işe kuvveti, başka bir deyişle sarık din ve ahireti, kılıç da dünyayı temsil ediyordu. #Fatih, hayatında olduğu gibi ölümünde de iki fetih yolunu göstermiş oluyordu böylece. Din ve dünyanın beraberce fethini.." -MustafaArmağan (Ufukların Sultanı)
• İslam âlemi, İslamiyet'te ümitsizlik yasaklandığı halde ümidi bırakıp yese iman etmiştir. Nasıl olmuş da uyuşmuştur bu insanlar? Bu din atalarımın önüne saçtığı cevherleri neden benden esirgiyor? diye düşünür. Neredeyse iradesi elinden alınmış aciz birer mahlûktur içinede yaşadığı toplumun ferdleri. Ağır bir felç geçirmiş gibidir. (Asım'ın Nesli)

• Geçmişi unutturma operasyonu, zamanın acımasız akışı Yüzünden bu operasyonu yapanları muaf tutacak değildi elbette Ve resmi tarih yazmaya kalkanların 'temel kitap' olarak aldıkları Nutuk konusundaki vurdumduymazlıkları, Türkiye'de resmi tarihin neden resmileşemediğinin en belirgin örneği değil midir? (Küller Altında Yakın Tarih)
• Bir de Mevlana' ya karşı aşırı bir sevgisi bulunuyordu I. Murat' ın. "Hünkar" ve "Hüdavendigar" unvanlarını almasında bu derin sevginin etkisini görenler vardır. (Osmanlı'nın Mahrem Tarihi)
• Kulağına cepheden silah sesleri çalınıyordu. (Kazım Karabekirin Gözüyle Yakın Tarihimiz)
• Bir giydiğini bir daha giymediğini, üstü başı perişan birini görür görmez sırtındakini çıkarıp hediye ettiğini biliyor muydunuz? (Osmanlı Sultanları Albümü)
• Keşke sizin yüzyılınızda evlere hiç balkon yapılmasa idi , ileriki yıllarda insanlar ölülerini balkonlara gömmek zorunda kalmayacaklardı ." (Bursa'ya Ütopik Mektuplar)
• Suçlamak kolaydır ama yeni bir şey söylemek ve söyletmek zordur tarihte. (Osmanlı - İnsanlığın Son Adası)
• Fatih beldeleri açan olduğu gibi, zamanı da açan, zamana bir açılım verendir. Zamanı zorlayandır. Zamanın kıvrım ve katlarını açandır. (Sezai Karakoç) (Kızıl Elma Peşinde Bir Ömür)