Gökyüzü Mavi Kaldı - Yaşar Kemal Kitap özeti, konusu ve incelemesi

Gökyüzü Mavi Kaldı kimin eseri? Gökyüzü Mavi Kaldı kitabının yazarı kimdir? Gökyüzü Mavi Kaldı konusu ve anafikri nedir? Gökyüzü Mavi Kaldı kitabı ne anlatıyor? Gökyüzü Mavi Kaldı kitabının yazarı Yaşar Kemal kimdir? İşte Gökyüzü Mavi Kaldı kitabı özeti, sözleri, yorumları ve incelemesi...

Kitap Künyesi

Yazar: Yaşar Kemal

Yazar: Sabahattin Eyüboğlu

Yayın Evi: Yapı Kredi Yayınları

İSBN: 9789750807527

Sayfa Sayısı: 415

Gökyüzü Mavi Kaldı Ne Anlatıyor? Konusu, Ana Fikri, Özeti

Her kültürün kendinden önce var olmuş bir başka kültürün yatağında büyüdüğü Anadolu toprakları binlerce yıl zengin bir halk edebiyatına kaynaklık etti. Sabahattin Eyuboğlu ile Yaşar Kemal’in ortak çalışması olan Gökyüzü Mavi Kaldı bu büyük edebiyatın seçme ürünlerinden oluşuyor. Adını Yaşar Kemal’in koyduğu bu kitap, bir yandan halk edebiyatımızın zenginliğini, büyüklüğünü hangi büyük kültürlerden beslendiğini ortaya koyarken, bir yanıyla da halk edebiyatı tarihimize düşülmüş büyük bir not.

Kuş uçtu yuva kaldı

Gökyüzü mavi kaldı

“Folkloru ölü bir araç yığını olarak görmüyorum. Gerçek folklorcular da bilir bunu. Her zaman halkın içinden sanatçılar çıkacaktır. (…) Halkın yaratması, bir gereksinmedir. Yaratmak bir gereksinmedir çünkü. Sanat insanın kanındadır. Halklar her çağda, her yerde, her zaman yaratırlar. Eğer yozlaşmamışlarsa.”

Yaşar Kemal

Gökyüzü Mavi Kaldı Alıntıları - Sözleri

• Okudum bildim deme Çok tâat kıldım deme Eğer hak bilmez isen Abes yere yelmektir. Dört kitabın ma’nisi Bellidir bir elifte Sen elifi bilmezsin Bu nice okumaktır. Yunus Emre der hoca Gerekse bin var hacca Hepisinden iyice Bir gönüle girmektir.
• ‘Gel gör beni aşk neyledi..
• Hadini de Karac'oğlan hadini Aramazlar gurbet ele gideni
• Kuş uçtu yuva kaldı Gökyüzü mavi kaldı
• Kuş uçtu yuva kaldı, Gökyüzü mavi kaldı.
• Zemane şeyhine veli diyorlar Gittikçe çoğalır delimiz bizim...
• Kuş uçtu yuva kaldı Gökyüzü mavi kaldı..
• "Davul senin elinde tokmak elin elinde..."
• Sen sana ne sanırsan Ayruğa da anı san Dört kitabın manası Budur eğer var ise
• Gittim eve ağlarlar, Sordum neye ağlarlar, Adamı ipsiz bağlarlar. (Nikâh)
• İncecikten bir kar yağar Tozar Elif Elif deyi Deli gönül abdal olmuş Gezer Elif Elif deyi Elifin uğru nakışlı Yavru balaban bakışlı Yayla çiçeği kokuşlu Kokar Elif Elif deyi
• Bu alemi gören sensin Yok gözünde perde senin Haksıza yol veren sensin Yok mu bunda suçun senin ... Ademi sürdün bakmadın Cennette de bırakmadın Şeytanı niçin yakmadın Cehennemin var da senin
• "Akılları pazara çıkarmışlar herkes kendi aklını satın almış."
• Biz dünyadan gider olduk Kalanlara selam olsun Bizim için hayır dua Kılanlara selam olsun
• Aksakallı bir koca Hiç bilmez ki hal nice Emek yemesin hacca Bir gönül yıkar ise -Yunus Emre

Gökyüzü Mavi Kaldı İncelemesi - Şahsi Yorumlar

Kurgu dışı olarak seçtiğim kitap, Sabahattin Eyuboğlu ile Yaşar Kemal'in derlemesi, bir halk edebiyatı seçkisi olan "Gökyüzü Mavi Kaldı" oldu. Anadolu'nun bitmez tükenmez bir kaynak olduğunu, halka malolmuş birçok değerimize ait seçkilerden oluşan kitap, Yunus Emre'den, Köroğlu'na, Karacaoğlan'a kadar halk ozanlarından şiirlerle başlıyor. Tekerlemeler, ağıtlar, bilmeceler,türküler, atasözleri, deyimler, masallarla devam ediyor. Azra Erhat'ın yazdığı önsözle başlayan, uzun ve özverili çalışmalar sonucunda derlenip, toparlanmış bu eser, zaman zaman başvurabileceğiniz bir kaynak kitap aslında. #gökyüzümavikaldı #yaşarkemal #sabahattineyuboğlu #yapıkrediyayınları #halkedebiyatı #kadıköyokumalarım #okuduklarımdan (Seda Ediz)

Biz Anadolu'dan Geldik!: Sabahattin Eyuboğlu ve Yaşar Kemal'in derlediği bu eser, Anadolu Kültürünün tanıtılmasında ve gelecek nesillere aktarılmasına önemli bir kaynak niteliğinde. Anadolunun sözlü ve yazılı eserlerinden seçmelerin yer aldığı bu kitapta aşıkların şiirleri, anonim maniler, bilmeceler, türküler, atasözleri kısacası bizi bugüne getiren kültürümüzün bir çok örneği yer almakta. Bu önemli eserin hak ettiği ilgiliyi görüp görmediğini bilmiyorum ancak okumanızı kesinlikle tavsiye ediyorum. (Tek Umut Barış)

Anadolu halk ozanlarından Yunus Emre, karacaoğlan, köroğlu , pir sultan abdal ve diğerlerinden şiirler, dörtlüklerden ayrıca anadolu da kullanılan ağıtlar ,tekerlemeler,bilmeceler ve hikayelerden oluşan güzel bir kitap. (ünal demirtaş)

Kitabın Yazarı Yaşar Kemal Kimdir?

Yaşar Kemal (d. Kemal Sadık Gökçeli,] 1923; Gökçedam, Osmaniye), Kürt asıllı Türk romancı, senaryo ve öykü yazarı. Türk edebiyatının en önde gelen kalemlerinden biridir. İlk öykü kitabı Sarı Sıcak'ta da yer alan Bebek öyküsü ile ilk romanı İnce Memed, Cumhuriyet'te tefrika edildi. İnce Memed, yaklaşık kırk dile çevrilerek yayımlandı ve kitaplarının yurtdışındaki baskısı yüz kırktan fazladır.

Yaşar Kemal pek çok yapıtında Anadolu'nun efsane ve masallarından yararlanmıştır. PEN Yazarlar Derneği üyesidir. Nobel Edebiyat Ödülü'ne aday gösterilen ilk Türk yazardır.

Çocukluğu

Yaşar Kemal, Nigâr Hanım ile çiftçi Sadık Efendi'nin oğlu olarak aslen Van-Erciş yolu üzerinde ve Van Gölü'ne yakın Muradiye ilçesine bağlı Ernis (bugün Ünseli) köyünden olan bir aileden dünyaya geldi. Kendi anlatımına göre bir Türkmen köyünde tek Kürt ailenin çocuğu olarak doğup büyüyen Yaşar Kemal, evde sadece Kürtçe köyde ise Türkçe konuşurdu. Ailesi, Birinci Dünya Savaşı'ndan dolayı Adana'nın Osmaniye ilçesine bağlı Hemite (bugün Gökçedam) köyüne yerleşti. Beş yaşındayken, babasının camide öldürülüşüne tanık oldu. Orta okul döneminde çeşitli işlerde çalıştı. Kuzucuoğlu Pamuk Üretme Çiftliği'nde ırgat kâtipliği (1941), Adana Halkevi Ramazanoğlu kitaplığında memurluk (1942), Zirai Mücadele'de ırgatbaşlığı, daha sonra Kadirli'nin Bahçe köyünde öğretmen vekilliği (1941-42), pamuk tarlalarında, batozlarda ırgatlık, traktör sürücülüğü, çeltik tarlalarında kontrolörlük yaptı.

Sanat hayatı

1978 yılındaki yaptığı bir söyleşide sanat çalışmalarına ilkokula başlamadan önce şiirle işe koyulduğunu ve okula başladığında "yaşlı halk şairleriyle çakıştığını" anımsadığını belirtti. İlkokulun son sınıfındayken arkadaşı Aşık Mecit, çok iyi saz çalarken kendisi annesinden ötürü sazı "berbat" çalmaktaydı. Bunun nedenini şu sözlerle dile getirdi:

"Benim saz çalamamamın sebebi var, anam aşık olacağım da diyar diyar dolaşacağım diye saza, aşıklığa düşman olmuştu. Onun tek çocuğuydum ve gözünden ayırmıyordu beni. Okulda, düğünlerde bayramlarda beni hep Aşık Mecitle çakıştırırlardı. Aşık Mecitle Kadirlide bir kahvede bir gece sabaha kadar çakıştığımı şimdi iyice anımsıyorum."

Ortaokuldan ayrıldıktan sonra folklor derlemelerine başladı ve 1940-1941 yılları arasında Çukurovadan ile Toroslardan derlediği ağıtları içeren ilk kitabı olan Ağıtlar, Adana Halkevi tarafından 1943 yılında yayınladı. 1944 yılında ilk hikâyesi Pis Hikâye'yi yayınladı. Bunu, Kayseri'de askerlik yaparken yazmıştı. Bebek, Dükkâncı, Memet ile Memet öyküleri 1950'lerde yayımlandı.

Kemal Sadık Göğceli adı ile çeşitli yayımlarda yazarken Yaşar Kemal adını Cumhuriyet gazetesine girince kullanmaya başladı. 1952 yılında yayımlanan ilk öykü kitabı olan Sarı Sıcak'ta da yer alan Bebek öyküsü burada tefrika edildi.

1947'de İnce Memed'i yazdı fakat yarım bıraktı ve 1953-54’te bitirdi. Romanı yazma nedeni eşkiya olan ve dağda vurulan amcasının oğlunun vurulması olduğunu 1987 yılındaki bir söyleşisinde belirtti. Ayrıca aynı söyleşide, çocukluğunun eşkiyalığın içinde geçtiğini, dayısının "en büyük" eşkiyalardan biri olduğunu, o çevrede 1936'lara kadar beş yüze yakın eşkiya bulunduğunu ve bunlardan birinin de Kurtuluş Savaşı'nda Kadirli'yi ilk örgütleyenlerden olan Karamüftüoğlu ailesinden ünlü Remzi Bey olduğunu söyledi. Remzi Bey'in kendisine, ilk İnce Memed hikayesinde "Çakırdikeni" diye yer alan diken hikâyesini anlattı ve Yaşar Kemal'le "eşkıyalığın felsefesini" yaptı.

Yaşar Kemal'in dünyada ilk kez yayımlanan seri, Bebek öyküsüdür ve önce Fransızcaya, sonra İngilizceye, İtalyancaya, Rusçaya, Romenceye ve diğer dillere çevrildi.

Siyaset

17 yaşından bu yana sosyalist politikanın içindedir. 1961 Anayasası'ndan sonra kurulan Türkiye İşçi Partisi'ne 1962'de katıldı. Emekçi sınıfının tamamen yönetime gelmesini isteyen Kemal, TİP'te sekiz yıl çalıştı ve yöneticilerden biriydi. 1987'deki bir söyleşisinde Türkiye'de bir Marksist partiye ihtiyaç olduğunu belirtmiştir. Aynı söyleşideki "Nasıl bir sol modelden yanasınız?" sorusuna, şu cevabı vermiştir:

"Her ülke sosyalist modelini kendisi kurar. Sovyetlerin 70 yıldır yaşama geçmiş modelini kabul edemeyiz. Yüzde yüz bağımsızlıktır sosyalizm. Kişi bağımsızlığı, ülke bağımsızlığı, politik bağımsızlık, ekonomik bağımsızlık, özellikle de kültürel bağımsızlık... Sosyalizmin başka bir anlamı yok benim için. Bu çağa gelinceye kadar kültürler birbirlerini beslemişlerdir, yok etmemişlerdir. Oysa çağımızda, kültürler kültürleri yok etmek için, bilinçli olarak kullanılmışlardır, emperyalistler tarafından. Benim için dünya bin çiçekli bir kültür bahçesidir; bir çiçeğin bile yok olmasını, dünya için büyük bir kayıp sayarım."

TİP'ten ayrılan yazar, nedenini partinin niteliğini yitirmesine, bürokratların eline geçmesine ve emekçilerden kopmasına bağladı. Sovyetler Birliği çökmesinin, sosyalizmin de çökmesi değil, tam tersine dünya sosyalizminin zaferi olduğunu 1993'teki bir söyleşisinde dile getirmiştir.

Temalar

« Halka kim zulmediyorsa, etmişse, halkı kim eziyor, ezmişse, onu kim sömürmüş, sömürüyorsa, feodalite mi, burjuvazi mi... Halkın mutluluğunun önüne kim geçiyorsa ben sanatımla ve bütün hayatımla onun karşısındayım. [...] Ben etle kemik nasıl biribirinden ayrılmazsa, sanatımın halktan ayrılmamasını isterim. Bu çağda halktan kopmuş bir sanata inanmıyorum. »

Yaşar Kemal'im edebi çalışmalarında halka dönük bir düşünce hakim oldu ve bunu, bir yerde politik düşünce ile birleştirerek yürüttü. Yapıtlarıda halk şiirinde, epopelerde olduğu gibi insan değerlerinden kopmamaya çalıştı. Yaşar Kemal, siyasi görüşü ile sanatının paralel olduğunu, "halk ve doğa"ya inandığını, sanatının proletaryanın çıkarlarının emrinde olduğunu dile getirmiştir.

Yaşar Kemal Kitapları - Eserleri

• Teneke
• Çakırcalı Efe
• İnce Memed 1
• İnce Memed 2
• İnce Memed 3
• İnce Memed 4

• Ağacın Çürüğü
• Ağıtlar
• Ağrıdağı Efsanesi
• Al Gözüm Seyreyle Salih
• Yılanı Öldürseler
• Çıplak Deniz Çıplak Ada
• Fırat Suyu Kan Akıyor Baksana

• Karıncanın Su İçtiği
• Tanyeri Horozları
• Demirciler Çarşısı Cinayeti
• Yusufçuk Yusuf
• Allahın Askerleri
• Hüyükteki Nar Ağacı
• Zulmün Artsın

• Üç Anadolu Efsanesi
• Binboğalar Efsanesi
• Ortadirek
• Denizler Kurudu
• Kuşlar da Gitti
• Deniz Küstü
• Tek Kanatlı Bir Kuş

• Filler Sultanı ile Kırmızı Sakallı Topal Karınca
• Yağmurcuk Kuşu
• Kale Kapısı
• Kanın Sesi
• Ölmez Otu
• Yer Demir Gök Bakır
• Gökyüzü Mavi Kaldı

• Sarı Sıcak
• Yanan Ormanlarda Elli Gün
• Nuhun Gemisi
• Peri Bacaları
• Bir Bulut Kaynıyor
• Neredesin Arkadaşım
• Sevmek, Sevinmek, İyi Şeyler Üstüne

• Baldaki Tuz
• Bugünlerde Bahar İndi
• Yolda
• Yağmurla Gelen
• Binbir Çiçekli Bahçe
• Pis Hikaye
• Kalemler

• Ustadır Arı
• Bu Bir Çağrıdır
• Yüzler
• Yaşar Kemal Kendini Anlatıyor
• Dağın Öte Yüzü
• Beyaz Pantolon
• Sarı Defterdekiler

• Don Quijote ve Roman Sanatı
• Bu Diyar Baştan Başa
• Röportaj Yazarlığında 60 Yıl
• Yeşil Kertenkele
• İnce Memed
• Taş Çatlasa
• Çukurova Yana Yana

• Teneke, Sarı Sıcak, Pis Hikaye ve Ötekiler
• Bütün Hikayeler
• Memed, mein Falke
• Van

Yaşar Kemal Alıntıları - Sözleri

• " Keşke zelzelede ölseydik de bu hallere düşmeseydik." (Nuhun Gemisi)
• İçinden her şeyi bırakıp kaçmak geldi. Yapamadı. (Beyaz Pantolon)
• Kaçamıyordu kimseden, kendini yitirip gitmişti. (Yılanı Öldürseler)
• Cehennem yerinde hiç ateş yoktur, herkes ateşini buradan götürür... (Kuşlar da Gitti)
• Ve sonra Sait Faik… Yeşil, çocuksu gözleri vardı. Onulmaz öfkesi vardı. Hikayeleri kadar da, kendi kişiliğinin tadı vardı. Küfürleri vardı. Ve İstanbul Sait Faiksiz edemezdi. (Peri Bacaları)
• "Oğlum, diyordu.Sen sen ol görünüşe aldanma. İnsanlar iki yüzlüdür..." (Teneke)

• Şu insanoğluna akıl ermez. (Ağrıdağı Efsanesi)
• Yeni yüzler, yeni dünyalar görmek onu kendine çekiyordu. Yeni yeni insanlara, yeni yeni şeyler söylemek. (Üç Anadolu Efsanesi)
• İnsana ne olursa olsun, başına ne gelirse gelsin, insan umudunu kesmemeli. Yalnız kalmış, umudunu yitirmiş insan yarı ölü bir insandır. Bana kalırsa insan yaratım gücünü hiçbir yerde yitirmemelidir. (Çıplak Deniz Çıplak Ada)
• Korku, insanın yerleşmiş, büyük duygularından bir tanesi… Bana göre, insanlar korkuyu inkar ettikçe korkuyorlar. (Ağacın Çürüğü)
• İnsan doğar, büyür ve ölür. Sınıf da doğar, büyür ve ölür. Ama büyük insanlık ölmez. Doğada da böyle bir oluşum var. Doğanın parçaları da doğar, büyür, ölürler. (Binbir Çiçekli Bahçe)
• Çöplükler, şehirlerin tıpa tıp aynasıdır. (Yolda)
• insanın katlandığına dağlar katlanmaz. (Bu Bir Çağrıdır)

• "Benim Ustam," dedi, "benim ustamda böyle yapardı.Emek varsa yemek vardır" (Yağmurla Gelen)
• “Bir insan ne ka­dar yürekliyse, o kadar korkaktır. Ya da bir insan ne kadar kor­kaksa o kadar yüreklidir. Bunun böyle olduğunu bir insan an­cak seksenine gelince anlar.” (İnce Memed 2)
• "Bugünlerde öğretmenlik, doğru dürüst vicdanlı öğretmenlik bir kahramanlık değil mi, bu kadar kıyımdan, sürgünden, zulümden sonra… Ve aldıkları para ayın on beşine kadar yetmezken… Baskı, baskı, baskı… Bugünlerde öğretmenlik yapılır mı?" (Baldaki Tuz)
• Tanışmadan görüşmeden bir insan bir ıssız ada gibidir.. (Tek Kanatlı Bir Kuş)
• "Susmak sövmektir." (İnce Memed 4)
• Çok özlem çeken insanlardır çocuklar (Neredesin Arkadaşım)
• Umutsuzluk,kötülüğe karşı savasma gücünü yokeden, kıran en büyük silahtır. (Taş Çatlasa)