Kültür ve İdeoloji - Ali Şeriati Kitap özeti, konusu ve incelemesi

Kültür ve İdeoloji kimin eseri? Kültür ve İdeoloji kitabının yazarı kimdir? Kültür ve İdeoloji konusu ve anafikri nedir? Kültür ve İdeoloji kitabı ne anlatıyor? Kültür ve İdeoloji kitabının yazarı Ali Şeriati kimdir? İşte Kültür ve İdeoloji kitabı özeti, sözleri, yorumları ve incelemesi...

Kitap Künyesi

Yazar: Ali Şeriati

Yayın Evi: Birleşik Yayıncılık

İSBN: 9789758109357

Sayfa Sayısı: 135

Kültür ve İdeoloji Ne Anlatıyor? Konusu, Ana Fikri, Özeti

Kültür ve ideoloji, kültürel kirlenmenin boyutlarını, kültürün bu kirlilikten nasıl arındırılacağını, ayrıca kültür ile ideoloji arasındaki ilişkiyi ve ideolojinin aşamalarını anlatan bir kitap. Bu kitapta dört makale yer almaktadır.

Kültürel sosyolojinin piramidi,

Kültürel kaynakların ortaya çıkarılması ve arındırılması,

İdeoloji,

Toplumda entellektüellerin rolü.

Şeriati bu kitabında entellektüellerin sorumluluklarını tartışmaktadır.

Kültür ve İdeoloji Alıntıları - Sözleri

• Egemen hanedanın, tarihte kendi konumunu ve idamesini sağlamlaştırmak için ulusal ve dinsel unsurları nasıl kaynaştırıp içlerine hile kattığına dikkat edin !
• Sözgelimi, Afrika'dan bir kadının kozmetiklere veya Avrupa stili güzellik araçlarına ihtiyacı olmayacaktı. O özel bitkilerden ve ağaçlardan elde edilen yerli ziynetleri kullanacak ve kendi yerli giysilerini giyecekti. Batı stili desenler, renkler onun kabilesel çeşnisine ve adetlerine uymayacaktı, o halde Batı'nın sanayi dünyasında revaçta olanı kullanmayacaktı. Sorunu ortadan kaldırmak için üretici dünya, Batılı adetlere ilgi duysun diye tüketicinin kişiliğini değiştirmede daimi bir çıkar görüyordu.
• ...insan tarihin ürünüdür.O, geçmişten bağımsız olarak mütalaa edilen bir tek zaman dilimi içerisindeki yokluktan (hiçlikten - nothing) meydana gelemez
• Batı'yı bizden istediği tarzda taklit etmekten sakınmalıyız. Bizim için en iyi taklit, Batı'nın modern uygarlığın bu aşamasına yürüdüğü yolu bulmak için araştırma yapmak olacaktır; aynı yolda bilinçli ve dikkatli bir şekilde yürümeye çalışmalıyız.
• "Bir keresinde okullarda dini konuların geliştirilmesi hakkında fikrimi sordular. Kabul etmeliyim ki 'ben' ne İslam da bir otoriteyim ne de sistemde sosyal bir konuma haiz bir insanım. Okullarda 'dini' öğretmenin tek yolunun onu tümden "anlatmamak olduğunu böylece gençler okullara girdiklerinde veya oradan mezun oldukları zaman."İslam" hakkında yanlış bir fikre sahip olmayabileceklerini önerdim. Eğer onlar İslam hakkında önceden tekrarlanan- bir peşin hükme - [kalıplara] maruz bırakılmadkları taktirde, kendilerini keşfetmeye, araştırmaya sevk edeceklerini ve daha sonra "İslam'ı" Kendi "hakikatında" tanıyacaklardır." Ali Şeriati / Kültür ve İdeoloji - sh, 89 - Birleşik Yayıncılık -
• "Peygamberler, tarihi değiştirmek ve tarih yapmak toplumu değiştirip 'toplum oluşturmak' , inkilab başlatıp inkilab yapmak için zuhur etmişlerdir - daima - Ali Şeriati // Kültür ve İdeoloji /sh, 125 - Birleşik Yayıncılık -
• "Denilebilir ki, bazen hissedilmenin eksikliği yoksulu sefalete teslim ettirecek ve onu kendi isteğiyle kabul ettirecektir. Bu olduğunda yolsulluk artık diyalektik bir faktör değildir. O aktif bir tarzda reddedildiğinde diyalektik bir faktör olabilir. Öyleyse, yoksulu direnmeye, kıyam etmeye değişmeye zorlayan sefaletin kendisi değildir. Sefalete karşı onu direttiren - karşı durulmasını- sağlayacak olan "yoksulluk bilincidir." yalnızca yoksulluk değil. Ali Şeriati /Kültür ve İdeoloji - sh, 154, Birleşik Yayıncılık -
• bağımsız doğu entelektüel ile onun batı zihniyeti tipi arasındaki fark şudur: ilki hiçbir zaman batıdan ithal edilen entelektüel normlarla kendisini sınırlandırmak istemez, fakat ikincisi batıyı taklit edilecek bir model olarak düşünür.
• eğer efendi iyi biliniyor, öğretileri alınıp iyice analiz ediliyorsa, öğrencinin kendisi bizzat öğretmen olacaktır.
• kuşkusuz İslâm, insanın dinidir ve ben de kabul ediyorum ki dinin kıymeti, bağlılarının sahip olduğu zihnin ve kavrayışın kalitesine dayanır.
• rönesans geldi ve gitti, Kepler, Galileo ve diğerleri geldiler, başarı kazandılar ve hakim oldular; entelektüel sınıf daima değişmiştir; fakat piramidin tabanı tarihten önceki herhangi bir zamanında olduğu gibi atıl kaldığından değişmemiştir.
• "biri sağ yanağına vurursa, ona sol yanağını da çevir!"
• İsa, insanın sevmesini söyler, hatta düşmanını bile
• "akıl ve zenginlik nergiz ile güle benzer zira ikisi de ayrı yetişir her kimde akıl varsa, zenginlik yoktur ve kimin zenginliği varsa, aklı eksiktir."
• insanın hayatı üç ilkeye dayanmaktadır: objektif, estetik ve ahlak. ilk ilke bilim ile gösterilmiştir. ikinci ilke sanatın esasını oluşturur. üçüncü ilke ahlakiyatın esasını oluşturur.

Kültür ve İdeoloji İncelemesi - Şahsi Yorumlar

Kitabın Yazarı Ali Şeriati Kimdir?

Ali Şeriati (Farsça: علی شريعتی‎) (d. 1933, Sabzevar - ö. 1977), İranlı Müslüman sosyolog, aktivist, düşünür ve yazar; özellikle din sosyolojisi ve çağdaş İslam düşüncesi üzerine eserler vermiştir. Marksist düşünceden yaptığı alıntılar ve türetmeler ve bunların kendi zamanındaki İran'a ve çevresine adapte edilmesi ve Marksizm kritiği ile birlikte çağdaş İslam düşüncesi ve devrimcilik açısından ortaya koyduğu çeşitli sonuçlar ve yarattığı ilgi sebebiyle, gerek önemli çağdaş İslam düşünürleri arasında gerekse İran'daki devrimci İslam'ın babası ve İran İslam Devrimi'nin baş düşünürü olarak anıldığı olmuştur. Düşünceleri genel olarak "İslam'a dönüş" -"öz"e dönüş- başlığı altında toplanabilir ve bilimsel kaynaklara dayanması, sosyoloji vurgusu yapması ve Batı metodolojisini, çeşitli açılardan eleştirmekle birlikte çeşitli açılardan yapıcı bir şekilde kullanması (ki sosyoloji gibi çeşitli bilimler ve Batı düşüncesinde ortaya çıkan çeşitli fikirlerin, örneğin bazı Marksist fikirlerin, İslam'ın özünde de daha farklı bir şekilde ortaya konduğunu da savunur) sebebiyle moderndir ve gelenekçilikten uzak olduğu gibi gelenekçi görüş ve kesimlere eleştirel yaklaşır nitekim bu sebeple eleştirildiği veya çelişki ile suçlandığı olmuştur. Bu tarzından yola çıkarak kendisi hakkında "sosyolojiyi İslamlaştırmaktan" ziyade "İslam'ın sosyolojik" bir okumasını yaptığı da söylenmiştir.

Hayatı

Çocukluğu

Şeriati 1933 yılında Mazinan, Sabzevar, İran'da doğdu. Babası ilerici milliyetçi bir öğretmen olan Muhammed Taki'dir. Eğitim yıllarında ilk kez İran'ın daha aşağı sınıflarından insanlarla tanıştı, var olan fakat bilmediği yoksulluk ve zorluklarla tanışması bu dönemde oldu. Ayrıca aynı dönemde Batı felsefi ve siyasi düşüncesiyle de tanışmıştır. Modern sosyoloji ve felsefenin bakış açısı ve bunun geleneksel İslami prensipler ile harmanlanması aracılığıyla Müslüman toplum ve toplulukların karşılaştığı sorunları açıklamaya ve çözümler bulmaya çalışmıştır. Şeriati Mevlana ve Muhammed İkbal'den büyük ölçüde etkilenmiştir.

Eğitimi

Lisansını İran'da bitirdikten sonra, Paris Üniversitesi'nde doktorasına başladı. Burada, 1964 yılında Sayfuddin'den "Belh'in Faziletleri Tarihi" isimli bir el yazmasının notlandırılmış bir Farsça çevirisini yaparak Edebiyat dalında doktor olmuştur. Daha sonra İran'a dönmüş, fakat hemen şah yönetimi tarafından tutuklanıp hapsedilmiştir. Yönetim onuFransa'dayken devleti yıkıcı siyasi aktivitelerde bulunmakla suçlamıştır. Daha sonra 1965'te serbest bırakılmış ve Meşhed Üniversitesi'nde eğitim vermeye başlamıştır.

Ölümü ve etkileri

Dersleri kısa sürede farklı toplumun farklı kesimlerinden öğrenciler tarafından beğenilmiş ve popülerleşmiştir. Bunun sonucu yönetim Üniversite'yi zorlayarak onun eğitim vermesini engellemiştir. Bunun üzerine Şeriati Tahran'a giderek Hüseyniye-i İrşad Enstitüsü'nde ders vermeye başlamıştır. Yine büyük bir popüleriteye ulaşan dersleri, yine toplumun her kesiminden öğrencileri etkilemiştir. Şeriati'nin görüşlerine ilginin arttığı orta ve yüksek sınıflardan öğrencilerin olması dikkat çekiciydi. Bu ilgi de şah yönetiminin Şeriati ile bazı öğrencilerinin tutkulanması emrini vermesine neden oldu. Gerek yurt içinden gerekse yurt dışından gelen tepkiler üzerine yönetim onu serbest bıraksa da çeşitli şartlarla tahliye edilmişti: kesinlikle herhangi bir eğitim aktivitesinde yer almayacak, hiçbir şey yayımlamayacak ve özel veya genel hiçbir toplantı yapmayacaktı. Ayrıca devletin güvenlik örgütlerinden SAVAK onun yakın çevresini yakın gözetim ve denetim altında tutacaktı. Şeriati bu şartlara karşı çıkarak ülkesini İngiltere'ye gitmek üzere terk etmeye karar verdi. Üç hafta sonra, 19 Haziran 1977'de SAVAK tarafından öldürüldü.

Tahran'ın büyük hastanelerinden birine Şeriati'nin ismi verilmiştir.

Devrim öncesi İran'ın en önemli ve etkili felsefi liderlerinden sayılan Şeriati'nin görüşleri bugün hâlâ İran toplumunda popüler ve etkindir. Özellikle bugünki İslami Cumhuriyet rejiminin biçimi, ruhban sınıfının konumu ve eşitlik anlayışına karşı çıkan kesimler tarafından beğenilmektedir.

Şeriati'nin düşünsel çalışmaları sadece devrim öncesi ve sonrası İran'ı değil, dünya çapında İslamcı topluluk ve düşünceler başta olmak üzere birçok kişi ve grubu etkilemiştir. Çeşitli dini kavramlara yaklaşımı, ruhban sınıfının eleştirisi ve İslamcılık hareketinin içinde kabul edilen çeşitli çıkarımlarıyla ilgi çekmiştir.

Şeriati, ayrıca Martinikli Marksist düşünür ve şair Frantz Fanon'un "Yeryüzünün Lanetlileri" isimli eserini, Jacques Derrida'dan "Şiir Nedir" ve Fransız oryantalist ve aynı zamanda katolik papaz olan Louis Massignon'dan "Selman-ı Pak" adlı eserleri Farsçaya çevirmiştir.

Birçok eseri bulunan Ali Şeriati'nin eserlerinin neredeyse tümü Türkçeye çevrilmiştir.

wikipedia

Ali Şeriati Kitapları - Eserleri

• Hac
• İnsanın Dört Zindanı
• Ali
• Dine Karşı Din
• Kendini Devrimci Yetiştirmek
• Ebuzer

• Anne Baba Biz Suçluyuz
• Kadın (Fatıma Fatımadır)
• Her Hicret Bir İnkılaptır
• Muhammed Kimdir
• Kendisi Olmayan İnsan
• İnsan
• Bilinç ve Eşekleştirme

• Dua
• Çocuklar ve Gençler
• Dinler Tarihi 1
• Dinler Tarihi 2
• Şehadet
• Aydın
• İslam ve Sınıfsal Yapı

• Marksizm
• Kur'an'a Bakış
• Hangi Şia?
• Kapitalizm
• İran ve İslam
• İslam Bilimi (Ciltli) I-II
• İbrahim'le Buluşma

• İslam'ı Tanıma Metodu
• Dünya Görüşü ve İdeoloji
• Yeni Çağ'ın Özellikleri
• Ne Yapmalı
• Yalnızlık Sözleri 1
• İslambilim 1
• İslambilim 2

• Biz ve İkbal
• Aydınlara Umut Çağrısı
• Ali Şiası Safevi Şiası
• Hür Düşünce Mektebi
• İslam Nedir Muhammed Kimdir
• Mektuplar
• Çöle İniş

• İslam'ı Anlamak
• İnsan Olmak
• Kevir/ Bir Tarih Olarak Beliren Coğrafya
• Muhammed'i Tanıyalım
• Kültür ve İdeoloji
• Kendini Bilmek
• Yalnızlık Sözleri 2

• Medeniyet ve Modernizm
• Medeniyet Tarihi 1
• Medeniyet Tarihi 2
• İdeallerin Yenilgisi
• Kapitalizm Uyanıyor mu?
• Şia
• Mükemmel Bir Cemaat Ali Şiası

• Sanat
• Dine Karşı Din / Anne Baba Biz Suçluyuz
• Ümmet ve İmamet
• Adem'in Varisi Hüseyin
• Aşina Yüzlerle Ailesine ve Dostlarına Mektuplar
• Kavramlar Sözlüğü
• Muhtelif Eserler- I

• Muhtelif Eserler- II
• İslambilim 3
• Bir Önünde Sonsuz Sayıda Sıfırlar
• Tevhidi Altyapı
• Bekleyiş - Karşı Tepki Dini
• İslam Ekonomisi
• İslam'ın Tarih Felsefesi

• İslam Sosyolojisi Üzerine
• Sizi Rahatsız Etmeye Geldim
• Marksizm ve Diğer Batı Düşünceleri
• Yarının Tarihine Bakış
• Sevmek Aşktan Üstündür
• Terimler Sözlüğü
• Gençler İçin İnanç ve Ahlak Prensipleri

• Dine Dayanmak
• Siret
• Ali Şeriati'den Aforizmalar
• Dinleri Tanımak
• İki Sûre İki Yorum
• Çağımızın Müslüman Kadından Beklentisi - Emperyalizme Karşı Müslüman Kadın
• Toplumbilim Üzerine

• Çar Zindanen İnsan-Eli Şerieti
• Aşk ve Devrim
• Ve Cevap Veriyorum
• Öze Dönüş
• Ayet Yorumları

Ali Şeriati Alıntıları - Sözleri

• Diğer canlılar niçin yaşadıklarını anlamaları gerekmeksizin yaşarlar. Ama insana: "Yaşa!" dedikleri zaman "Nasıl?" diye sormadan önce "Niçin?" diye soruyor. Bundan dolayı insana,sadece nasıl yaşayacağını öğretmek yetmiyor. İnsan, aç olduğu sürece alışılmış hayat nimetlerinin peşinden gider ve gündelik dertlerini gidermek için çabalar; bu durumda bu sorulardan az ya da çok uzaklaşır. Fakat bu ihtiyaçlar giderildiğinde onun için insan olmanın temel ihtiyaçları ve nerede olması gerektiği gündeme gelir.Gercekten de gerçek din ve mutlak din duygusu bugün daha çok, daha ciddi ve daha hayatı bir ihtiyaç konusudur. (Dinler Tarihi 1)
• Bu dünyada şu üç şeyi şunlarla ara: Gerçekliği, düşünce ve ilimle; iyiliği, ahlak ve dinle; güzelliği, sanatla. Ve aşk sana bu üç dünyanın da kapılarını açabilir. (Aşina Yüzlerle Ailesine ve Dostlarına Mektuplar)
• Başkalarıyla oldukça kendimi yalnız görüyordum. Yalnız kendimle, yalnız değildim. (Çöle İniş)
• Diyorlar ki kafir, ölümden sonraki dünyaya inancı olmayan kimse demektir. Mümin ise bunlara inancı olan kimsedir. (Dine Dayanmak)
• Peygamber, ağır düşüncelerin baskısı altında bunaldığında ve ruhunun çetin dalgaları ve düşüncelerinin yüksek miraçları karşısında takatsiz kaldığında, Ayşe' yi çağırıp " Benimle konuş ey Hümeyra( pembelim) ! diyordu. (İslam Nedir Muhammed Kimdir)
• “Sezgisel ve tahmini değil, aksine gözle görme şeklinde olan kesim bilimsel ölçülere dayanarak ikinci neslimiz bizimle yabancılaştığını biliniz.” (İbrahim'le Buluşma)

• Dua; öğreten, bilinçlendiren, iyilik ve güzelliği telkin eden bir metin, ruhu ruhani miraca götüren, ölüm gününden kurtaran, Allaha yaklaştıran, eğitip öğreten bir ilimdir. (Kavramlar Sözlüğü)
• Kıyamette görmeye başlayıp başkalarını görme azabına uğrayacağımdan korkuyorum. [Ebulala Maarri] (İslambilim 2)
• İbrahim'e bak! Sevgili evladını aşka kurban ediyor. (Ali Şeriati'den Aforizmalar)
• "O sıfır aleminin içinde bir gibiydi." (Çocuklar ve Gençler)
• Netice, yine umutsuzluk, nefret, sorumlu­luktan kaçma, kendi köşesine çekilme, mistik hayat, varoluşçu oyunlar vb .. (Medeniyet ve Modernizm)
• Dua, yüzüne açılmayan hiçbir kapıyı çalmaz.. Dua, en yüksek ifade zirvesini, aklın karanlık gecesinde, Akıl bineğinin ayağı topalladığında, Aşk uçuşu sırasında bulur.. (Dua)
• lnsan ne kadar daha fazla anlar ve ne kadar daha derin hissederse daha çok acı çeker ve sorumluluğu ağırlaşır. (Yalnızlık Sözleri 2)

• Yarının tarihini yazarsak ancak, tarih değer kazanacaktır. Tarih, eğer yarını bilmemize, bugünün insanını ya da ortaya çıkacak insanı bilmemize yardımcı olmuyorsa, faydasız olacaktır. Çünkü tüm bilimler; insanları, geleceğin insanının hayatını ve bugün ile yarının insanının idealini anlamada, en azından yararlı olmak zorundadır. Geçmişteki insanı anlamak, kendimizi ve geleceğimizi anlamada bir başlangıç olmalıdır... (Yarının Tarihine Bakış)
• Şüphe yok ki, bu memlekette aç olanlar en çok çalışanlardır. Bununla şerefiyle çalışan, hırsızlık, yan kesicilik, aldatma, dalkavukluk, rüşvet, nüfuz sömürücülüğü, kadın ticareti, insanı kısa yoldan seçkin kılacak herhangi ber şeyi yapmayan namusluları kastediyorum. (Kapitalizm Uyanıyor mu?)
• Komünizm ve kapitalizmin her ikisi de şekil farklılıklarına rağmen insana "ekonomik bir hayvan" olarak bakmaktadırlar. Aralarındaki bu şekil farkı bu hayvanın ihtiyaçlarını karşılamada hangisinin daha başarılı olabileceği meselesi üzerinedir. (İnsan)
• Aydın ; son peygamberden sonra, peygambere benzeme eylemidir. Ümmi olmak ; halkın adamı olmaktır. Ümmetin hem içinde hem de dışında ayaklanmaktır. (Ne Yapmalı)
• "Bir toplum kendi durumunu değiştirmedikçe Allah onların durumunu değiştirmez." (Bilinç ve Eşekleştirme)
• Halkın eleştirilerini özgürce yapamadığı bir toplumda eleştiriler, mizahla yapılır ve bu mizahlar bir araçtır. (Medeniyet Tarihi 1)
• Kuran'ın Allah'ı insana yakındır, herkesle birliktedir. (İslam Nedir Muhammed Kimdir)