Özel Mülkiyetli tarihi kilise 3. kez satılığa çıkarıldı

Mardin’de tarihi bin 700 yıllık geçmişi bulunan kilise tescili olan bina üçüncü kez internet üzerinden satışa çıkarıldı.

Daha önce 2012 ve 2015 yılları arasında satışa çıkarılan ve kimsenin alıcı çıkmadığı tarihi kilise binası bu sefer 7 milyon iki yüz elli bin TL fiyat biçilerek satılığa çıkarıldı.

Artuklu İlçesinde Teker Mahallesi’nde kuyumcular çarşısının arkasında dar bir sokakta yer alan tarihi mesken için ilanı internete veren emlak şirketinin düştüğü nota göre, tarihi mesken dördüncü yüzyılda yapıldı.

İçinde mezar ve tünellerin olduğu Mor Yuhanna Süryani Kilisesi olduğu belirtilen bina ile ilgili olarak emlak ilanının altında şu bilgiler yazıldı:

“Satışa konu tarihi binamız Mardin merkez Artuklu da Teker Mahallesinde Müze Müdürlüğünde tescilli olup bilinen tarihi 4.yüzyılda inşa edilmiş olduğu 1700 yıllık bir tarihe sahiptir. Süryani kilisesi olarak bilinmekte olup tarihi ismi "Mor Yuhanna" kilisesidir. İçerisinde güneşe yönelik cepheli ibadet yeri mevcuttur. Tarihi kilise binası giriş koridor iki ayrı oda ve ibadetlerin yapıldığı bölümler olarak yüksek kümbetli bir yapıya sahiptir. Yapılan araştırmalarda Hristiyanlık dininin en eski ibadethanelerinden birisi olduğu belirtilmiştir. Mardin müze müdürlüğünden güncel durum ve görüş bilgisi alınmış tescilli bir yapı olduğu ve Mor Yuhanna kilisesi olarak tescilli olduğu görülmüş yazılı görüş alınmıştır. İçerisinde 3 adet din adamı mezarı mevcuttur. İki tünel ile içeriden dışarıya doğru kapatılmış tünellerin olduğu görülmüş olup anlatılanların birinin Deyrulzaferan kilisesine diğerinin de kaleye bağlandığı bilinmektedir. Mevcut sütun kolon ve detayların çok eski yapıya sahip olduğu tavan yapısı ve bina yapısı içerde korunmuştur.”

SÜRYANİLER TEPKİLİ

Bu arada Kültür ve Turizm Bakanlığının kültür varlığı olarak tescillediği Mor Yuhanna Süryani Kilisesinin satışa çıkarılmasına tepki gösteren Mardin ve Diyarbakır Metropoliti Saliba Özmen de özel mülkiyetli kilisenin satışının önüne geçişmesi için yetkililerden çözüm bulmalarını istedi.

BABASINDAN MİRAS KALDIĞINI İDDİA ETTİ

Kilisenin sahibi olduğunu söyleyen İbrahim Aycun, babasının bu yapıyı depo ve iş yeri olarak satın aldığını, babasından kendisine miras kaldığını belirterek babasından kendisine miras kalan Kilisenin satılması için Mardin'de emlakçılık yapan Mahsum Altay'a tarihi yapının satılması için yetki verdiğini söyledi.

Emlakçı Altay'da kilise ile ilgili bilgileri ve fotoğrafları sahibinden.com adlı internet sitesine yükleyerek, 1700 yıllık tescilli kilise binasını 7 milyon iki yüz elli bin TL'ye satılığa çıkarttı.

DAHA ÖNCE 12,5 MİLYONA SATIŞA ÇIKARILMIŞTI

Aynı bina 2015 yılında da tapusunu elinde bulunduran Aycun tarafından bir emlakçı aracılığıyla internet üzerinden 12.5 milyon liraya satışa çıkarılmıştı. Mardin'de 2009 yılına kadar tescilli kilise sayısı 8 olan Mardin'de, bu yapıyla birlikte 9'a çıkmıştı.

İnternet sitesinde satışa çıkarılan Mardin'in tescilli 9. kilisesi için verilen ilanda 'Mardin merkezde satılık 1700 yıllık tescilli kilise binası' ibaresi yer alması dikkat çekti.

İlanda ayrıca “Mülk şahsa ait özel bir mülktür herhangi bir kuruma ait değildir.”notu da düşüldü.

FİYATI 12 MİLYON TL'DEN 7 MİLYON TL'YE DÜŞÜRÜLMÜŞ

Mülk sahibi İbrahim Aycun'un konuşmak istemezken, emlakçi Mahsum Altay, tarihi yapının özel mülk olduğunu belirterek, “Bu yapı herhangi bir cemaat ya da kuruma ait değil. Burası özel bir mülk. Geçtiğimiz yıllarda bu kiliseye 12 milyon TL fiyat biçilmişti ancak mülk sahibi 7 milyon TL'ye kadar fiyatı düşürdü, bizde satışa çıkardık. Bir hafta içinde onlarca kişi aradı. Talep çok ancak fiyat konusunda anlaşamıyoruz. Özellikle yurt dışından arayanlar var. Şuan Süryani cemaatleri ile görüşmelerimiz var. Müze Müdürlüğünden tescilli yapı belgesini aldık, gerekli yazışmaları yaptık. Satışa önünde bir sıkıntımız yok. Burayı alan kişi istediği gibi kullanabilir” diye konuştu.

SATIŞA ÇIKARILMASI ÜZÜCÜ

Mardin Müze Müdürlüğü yetkilisi ise, Kilisenin bundan 5 yıl önce yine satışa çıkarıldığını söyledi. Mardin'de 9 tescilli yapı bulunduğunu belirten yetkili, “Söz konusu satılmak istenen kilise de bu tescilli yapılardan biri. Bunun tekrardan satışa çıkarılması gerçekten üzücü. Bizlerde buranın Kilise olarak kalmasını isteriz. Bu yönlü görüşmelerimiz ve yazışmalarımız oldu. Ancak mülk sahibinin elinde tapu var. Bu nedenle fazla bir şey yapamıyoruz” şeklinde konuştu.

KİLİSE DEPO OLARAK KULLANILMIŞ

Mardin Kent Müzesi Müdürü Gani Tarkan Kilise ile ilgili daha önce yaptığı bir araştırmayı paylaşmıştı. Tarkan'ın Kilise ile ilgili açıklaması şöyle, "Mardin'de yıllardır depo olarak kullanılan ve 5'inci yüzyılda inşa edildiği tahmin edilen yapının kilise olduğu belirlendi. Burada patriklere ait mezarlar var. Kilise içinde bulunan bir kapının Deyrulzafaran Manastırı'na gittiğini, bir kapının ise kaleye gittiği söyleniyor. Yaklaşık olarak 400 metrekarelik alana sahip yapının yüksekliğinin ise 15 metre civarında. Çünkü burada patriklere ait mezarlar var. Bildiğiniz klasik bir kilise. Kitabesi olmamasına rağmen yapıdaki süsleme özellikleri, yapının karakteristik özelliklerinden yola çıkarak, bölgedeki yapılarla benzerliği göz önünde bulundurularak yapının 4, 5 ya da 6'ıncı yüzyılda yapılmış olabileceğini tahmin ediyoruz. Bu kiliseye benzer yapıların kitabesi olan yapıların 4-5'inci yüzyılda yapıldığını biliyoruz. Onlarda kitabe var.

Benzer bir örneği Savur'a bağlı Dereiçi Köyü'nde Mor Yohanne Kilisesi, aynı şekilde Deyrulzafaran Manastırı içindeki Azizler Evi bu yapıyla benzerlik arz ediyor. Nusaybin'deki Mor Yakup Kilisesi'nde, bu yapıya benzer süsleme özellikleri var. Duvar örgüsü aynı, mimari olarak plan şeması olarak aynı. Mor Yakup Kilisesi'ne kapıları çok benziyor. Patriklere ait mezarlar da Deyrulzafaran Manastırı'ndaki mezarlıklarla aynı özelliklere sahip. Apsisi ortada hala sağlam. O dönemde Hıristiyanlar tarafından kullanılmış. O dönemin özelliklerini de almış. Özellikle yan yana duran 3 mezar var. Mezarın üstündeki süsleme özelliklerine baktığımızda Selçuklu özelliklerini görmemiz mümkün. İslami döneme ait süsleme özellikleri de var. Onun dışında devasa büyüklükte taşlar var. Bu blok taşlar da yapının erken Bizans döneminde yapıldığını, genç Roma döneminde yapıldığını bize gösteriyor. Yapı karışık üslupta yapılmış bir yapı. Tek bir dönemde yapılmamış. Farklı dönemlerde de restore edilmiş. Cami olarak da kullanılmış. Güneyinde bir mihrap var. Biliyorsunuz kiliselerde güneye bakan mihrap olmaz. Mihrap varlığı da buranın bir dönem cami olarak kullanıldığını bize ispatlıyor."