diorex
sampiyon

Homo sapiens türü nedir? İnsanoğlu ile bağlantısı nedir?

Yapılan araştırmalara göre insan beyni homo sapiens türünün beynininden %13 daha küçüktür.

  • 30.08.2024 17:15
Homo sapiens türü nedir? İnsanoğlu ile bağlantısı nedir?

Araştırmalar göre normal bir insan beyni homo sapiens denilen 100 bin yıl önceki türün beyninden %13 daha küçük.

Homo sapiens nedir?

İnsan, kişi ya da birey primatların en yaygın türüdür. İki ayaklılığı ve yüksek zekâsıyla karakterize edilen büyük insansı maymun olan insan, çeşitli ortamlarda gelişip son derece karmaşık araçlar geliştirmiş, karmaşık toplumsal yapılar ve medeniyetler oluşturmuştur. İnsanlar son derece sosyaldir; tek bir insan, ailelerden ve yaşıt gruplarından şirketlere ve siyasi devletlere kadar iş birliği yapan, farklı ve hatta rekabet eden sosyal grupların çok katmanlı bir ağına ait olma eğilimindedir. Bu nedenle, insanlar arasındaki sosyal etkileşimler, her biri insan toplumunu destekleyen çok çeşitli değerleri, sosyal normları, dilleri ve gelenekleri oluşturmuştur. İnsanlar aynı zamanda son derece meraklıdır: Olguları anlama ve etkileme arzusu, insanlığın bilim, teknoloji, felsefe, mitoloji, din ve diğer bilgi çerçevelerindeki gelişimini motive etmiştir; insanlar aynı zamanda antropoloji, sosyal bilimler, tarih, psikoloji ve tıp gibi alanlar aracılığıyla da kendilerini incelerler.

Ne zaman ortaya çıktı?

Bazı bilim insanları Homo cinsinin tüm türlerini insan olarak tanımlasa da, genel kullanımda insan denilirken yalnızca Homo sapiens'ten bahsedilir. Homo sapiens'in yaklaşık 300.000 yıl önce Homo heidelbergensis'ten evrilerek ortaya çıktığı ve Afrika'dan dünyanın diğer kısımlarına göç ettiği, bu sırada yavaş yavaş gittiği yerlerdeki Arkaik sapiens popülasyonlarının yerini aldığı düşünülür. Tarihin büyük çoğunluğunda insanlar, göçebe avcı-toplayıcılar olarak varlıklarını sürdürürler.

Yaklaşık 13.000 yıl önce Orta Doğu olarak adlandırılan Güneybatı Asya'da başlayan tarım devrimi ile tarım ve yerleşik insan yerleşimleri ilk kez ortaya çıkar. Nüfuslar büyüyüp yoğunlaştıkça, hem topluluklar içinde hem de arasında çeşitli yönetim biçimleri gelişir ve bir dizi uygarlıklar yükselir, yıkılır ve insanlar yayılmaya devam eder. Kasım 2022 itibarıyla nüfusu 8 milyarı aşmıştır.

Genler ve çevre; dış görünüş, fizyoloji, hastalıklara yakalanmaya yatkınlık, zihinsel yetenek ve beceriler, vücut ölçüleri ve yaşam süresini bireyden bireye farklı şekilde etkileyerek insanın biyolojik varyasyonlarının var olmasını sağlar. İnsanlar birçok özellikte (genetik yatkınlıklar ve fiziksel özellikler gibi) bireyden bireye farklılık gösterse de, iki farklı birey ortalama olarak %99'un üzerinde genetik benzerliğe sahiptir ve genetik olarak en çeşitli popülasyonlar Afrika'da yer alır. En büyük genetik farklar eril ve dişi bireyler arasındadır. Ortalama olarak, erkeklerin bedensel gücü daha yüksektir ve kadınlar genellikle daha yüksek bir vücut yağ oranına sahiptir. Dişilerde 50 yaş civarında menopoz denilen olay yaşanır ve kısırlaşırlar. Buna ek olarak, hemen hemen her toplulukta dişilerin ortalama olarak daha uzun bir yaşam süresi vardır. Dişi ve eril bireylerin cinsiyet rollerinin doğası tarih boyunca değişiklik gösterdi ve ağır basan cinsiyet normlarına karşı çıkan kültürler birçok toplumda yer edindi.

İnsanlar, hem bitkisel hem de hayvansal besinlerin içerisinde bulunduğu, çok çeşitli besinlerle beslenen hepçillerdir. Homo erectus zamanlarından beri yemek hazırlamak ve pişirmek için ateşi ve diğer şekillerde ısıyı kullanmışlardır. Yiyecek tüketmeden sekiz haftaya kadar ve susuz olarak üç veya dört güne kadar hayatta kalabilirler. İnsanlar genellikle gündüzcüldürler ve günde ortalama 7 ila 9 saat uyurlar. Doğum, komplikasyonların ve ölüm riskinin yüksekliği nedeniyle tehlikelidir. Çoğu zaman, ebeveynler doğumdan sonra aciz olan çocuklarına, belli bir olgunluğa ulaşmalarına değin bakar.

İnsanların büyük ve oldukça gelişmiş bir prefrontal korteksi (beynin yüksek bilişsellikle ilişkili bölgesi) vardır. Zeki varlıklardır; epizodik belleğe, esnek mimiklere, öz farkındalığa ve zihin kuramına sahip canlılardır. Ayrıca insan zihni; içgözlem yapma, kişisel düşünceler edinme, hayal etme, set ve varoluş üzerine görüşler geliştirme yeteneğine de sahiptir. Bu durum, bilginin gelecek kuşaklara aktarılmasını, akıl ile mümkün olan büyük teknolojik ilerlemeleri ve karmaşık araçların geliştirilmelerini sağlamıştır. Dil, sanat ve ticaret, insanı tanımlayan özelliklerdendir. Uzun ticaret yolları, farklı coğrafyalardaki insanların birbirine bağlanmasını sağlayarak kültür patlamalarına ve kaynakların dünya çapında dağılmasına neden olmuştur.

 

Editör: Neslihan Özkan

Yorum Yaz