Nur Cemaati, Nurcular veya Risale-i Nur hareketi, Said Nursi tarafından telif edilen Risale-i Nur adlı eserlerin bilgileri istikametinde teşekkül eden 20. yüzyıl başlarında doğan İslâmî harekettir.

İtikâdi ve fıkhi bakımdan Sünnî İslâm'a bağlıdırlar. Türk milliyetçiliğini zararlı ve tehlikeli olduğu gerekçesi ile reddedip şeriat hükümlerinin geçerli olacağı bir İslam devletinin kurulmasını amaçlamaktadır. Hilafet ve saltanatın da tekrar geri getirilmesini savunmaktadır.

Cemaatin temel faaliyeti Risale-i Nurların okunması, anlaşılmaya çalışılması ve insanlara ulaştırılmasıdır.

Bu faaliyet Cemaat mensupları tarafından "Hizmet-i imaniye ve Kur'aniye" veya kısaca ''Hizmet'' diye tabir edilen kavramlarla ifade edilir.

Said Nursiye ait Kur'an tefsiri olan Risale-i Nur Külliyatı öğretileri ekseninde hareket eden bir yapıya sahiptir.

Kararlar genellikle "Meşveret" veya "İstişare" diye adlandırdıkları danışma sonunda çoğunluk tarafından alınır.

Said Nursi'nin vefatından sonra talebelerinin çeşitli şehirlere dağılması ve yeni Risale-i Nur okuyucuların doğmasıyla Cemaat farklılık gösterebilen tarzlarda faaliyet göstermiş; "Meşrep" olarak tabir edilen yeni gruplar meydana gelmiştir.

Tarihçe

Said Nursî'nin 23 Mart 1960 tarihinde ölümünden sonra yönetim anlayışı, siyasi olaylara bakış, etnik köken ve hizmet metodu gibi konulardaki görüş farklılıkları sonucu birçok Nur Cemaati grubu ortaya çıktı.

İlk dönemde, temel iki grup, Ahmet Hüsrev Altınbaşak önderliğindeki Yazıcılar grubu ile Zübeyir Gündüzalp önderliğindeki Okuyucular grubu idi.

Altınbaşak ve grubu, risalelerin sadece Osmanlıca olarak yazılıp okunmasını savunurken, cemaatin yeni lideri Gündüzalp ve grubu, Nursi hayattayken izin verdiği gerekçesi ile, modern Türkçe harfler ile matbaada basılıp yayılmasını savunuyordu. Gündüzalp liderliğindeki "ağabeyler konseyi", yazıcılar grubu ve lideri Altınbaşak ile tekrar birleşmeye çalıştı, ancak bu girişimler sonuçsuz kaldı.

Aynı dönemde, Okuyucular grubuna yakın olmakla birlikte kendi yaşadıkları bölgede bağımsız olarak hareket eden Mehmed Kayalar Diyarbakır'da; Said Özdemir, Ankara'da (bu gruba daha sonra "tenvir" denilmiştir) ve Mehmed Kırkıncı Erzurum'da cemaat oluşturmaya başladı.

Nur Cemaati arasındaki en derin bölünme 1980 darbesi sürecinde yaşandı. 1982 anayasasının cemaat içerisinde meydana getirdiği tartışma bölünmeyi perçinledi. 1982 Darbesine Nur Cemaatinin büyük kısmı evet oyu verirken Yeni Asya grubu ise hayır oyu kullanması araya bazı mesafeler girmesine sebep oldu.

Günümüzde, genellikle, farklı bir grupta bulunmanın sebebi "önce o grupla tanışmış olmak"tan öteye gitmemektedir. Bir grubun düzenlediği konferans vb. etkinliğe diğer gruplardan herkes katılabilmekte ve üst düzeyde temsilciler de gönderilerek birliktelik oluşturulmaya çalışılmaktadır.

Nur Cemaati İlkeleri

Said Nursi, Nur cemaati'nin sahip olması gereken vasıfları Risale-i Nur Külliyatı'nda açıklamıştır:

• Siyaset ve İdare ile fiilen iştigal etmemek.
• Müspet hareket etmek ve menfi hareket etmemek.
• Allah rızasını esas alarak yalnız iman hizmeti yapmak.
• Tarikat değil cemaattir. Şeyhlik-müridlik gibi makamlar yoktur.

Bazı Nur Cemaati gruplarının belirtilen ilkelerden bazılarına uygun hareket etmedikleri bilinmektedir.

Nur Cemaati grupları

Nur Cemaati tarih boyunca çeşitli gruplara ayrılmıştır.

Gruplar	Önemli Kişiler	Notlar
YAZICILAR	Ahmet Husrev Altınbaşak	Risale-i Nurların Osmanlıca yazım ve basımına  önem veriyorlar.
OKUYUCULAR	Zübeyir Gündüzalp	Zübeyir Gündüzalp önderliğinde oluşan grup kendi içinde birçok kola ayrılmıştır.
1. Sözler Grubu	Bayram Yüksel Mustafa Sungur
2. Envar Grubu	Ahmed Aytimur Abdullah Yeğin Hüsnü Bayram
3. İhlas Nur Grubu	Said Özdemir
MEŞVERET		Okuyucu-Meşveret grubu olarak da bilinen grup kendi içinde kollara ayrılmıştır.
1. Suffa Vakfı Grubu	Osman Demirci Mehmet Kırkıncı Gültekin Sarıgül Mustafa Karaman
2. Ruba Vakfı Grubu	Muzaffer Arslan Ali Uçar Abdulvahit Mutkan Mehmet Şaylan
3. Hamidiye Vakfı Grubu	Abdurrahman Aras Şerafettin Kartal Feyzi Allahverdi
NESİL	Mehmet Nuri Güleç (Fırıncı) Mehmed Emin Birinci	Yeni Asya grubundan kopanMehmed Emin Birinci tarafından kurulmuştur.
YENİ ASYA	Mehmet Kutlular	1971'de Zübeyir Gündüzalp'in de bulunduğu Nur cemaatinin, ortak kararıyla çıkan gazeteyle seslerini duyuran Nur Cemaati.
KURDOĞLU	Mehmet Kurdoğlu
MED-ZEHRA	Muhammed Sıddık Dursun	Said Nursi'nin Kürt kimliğine önem veriyorlar.
ZEHRA VAKFI	İzzettin Yıldırım	Med-Zehra grubundan ayrılmıştır

Gülen Cemaati ile ilişkisi

Özellikle 2014 yılından önce yayımlanmış birçok kaynakta Gülen Hareketi, Nur Cemaatinin önde gelen bir kolu olarak öne sürülmüştür.

Cemaatin beş önde geleni, 31 Aralık 2013 tarihinde siyasi faaliyetlerin Nur Cemaati fikirleri ile uygun olmadığını belirtmişlerdir.

Bu açıklamanın Gülen Hareketine yönelik olduğu düşünülmüştür.

Özellikle 15 Temmuz 2016 darbe kalkışmasından sonra, Nur Cemaati ileri gelenleri, Gülen Hareketine karşı olan tutumunu belirginleştirmiştir.

Nur Cemaati'nin Yeni Asya kolu ise darbeye karşı olduğunu ifade etmekle beraber bu süreç içerisinde meydana gelen hukuki sorunları sıkça nazara vermiştir.

Nur Cemaati kolları Yazıcılar, Okuyucular, Meşveret, Nesil, Yeni Asya, Kurdoğlu, Med-Zehra ve Zehra Vakfı'dır.

Yazıcılar grubunun lideri kimdir, Okuyucular kimi takip eder Yeni Asya grubu kime bağlı? Fetöcüler yani Gülen de Nur Cemaati öğretisinden yola çıkmıştır.

Nur Cemaati, Nurcular veya Risale-i Nur hareketi, Said Nursi'nin öğretilerini 20. yüzyıl başlarında doğan İslâmî harekettir.

Nurcular, İtikâdi ve fıkhi bakımdan Sünnî İslâm'a bağlıdırlar.

Nur Cemaatinin temel faaliyeti Risale-i Nur'ların okunması, anlaşılmaya çalışılması ve insanlara ulaştırılmasıdır.

Bu faaliyet Cemaat mensupları tarafından "Hizmet-i imaniye ve Kur'aniye" veya kısaca ''Hizmet'' diye tabir edilen kavramlarla ifade edilir.

Nur Cemaati kuralları : Said Nursiye ait Kur'an tefsiri olan Risale-i Nur Külliyatı öğretileri ekseninde hareket eden bir yapıya sahiptir. Kararlar genellikle "Meşveret" veya "İstişare" diye adlandırdıkları danışma sonunda çoğunluk tarafından alınır.

Said Nursi'nin vefatından sonra talebelerinin çeşitli şehirlere dağılması ve yeni Risale-i Nur okuyucuların doğmasıyla Cemaat farklılık gösterebilen tarzlarda faaliyet göstermiş; "Meşrep" olarak tabir edilen yeni gruplar meydana gelmiştir.

Fetöcüler Nurcu mu? : Özellikle 2014 yılından önce yayımlanmış birçok kaynakta Gülen Hareketi, Nur Cemaatinin önde gelen bir kolu olarak öne sürülmüştür.

Cemaatin beş önde geleni, 31 Aralık 2013 tarihinde siyasi faaliyetlerin Nur Cemaati fikirleri ile uygun olmadığını belirtmişlerdir. Bu açıklamanın Gülen Hareketine yönelik olduğu düşünülmüştür. Özellikle 15 Temmuz 2016 darbe kalkışmasından sonra, Yeni Asya grubu hariç, Nur Cemaati ileri gelenleri, Gülen Hareketine karşı olan tutumunu belirginleştirmiştir.

Nur cemaati kolları : Nur Cemaatinin şu gruplara ayrılmıştır : Yazıcılar, Okuyucular, Meşveret, Nesil, Yeni Asya, Kurdoğlu, Med-Zehra ve Zehra Vakfı. Fethullah Gülen ve hareketi de Nurcular grubundandır.

Nur Cemaati İlkeleri : Said Nursi, Nur cemaati'nin sahip olması gereken vasıfları Risale-i Nur Küllliyatında açıklamıştır:
*Siyaset ve idareyle iştigal etmemek.
*Müspet hareket etmek ve olumsuz hareket etmemek.
*Allah rızasını esas alarak yalnız iman hizmeti yapmak.
*Tarikat değil cemaattir. Şeyhlik-müridlik gibi makamlar yoktur.
Bazı Nur Cemaati gruplarının belirtilen ilkelerden bazılarına uygun hareket etmedikleri bilinmektedir.